Powracają obawy związane z przyszłością Pałacu Opatów w Oliwie. Czy nadal będzie tam funkcjonować muzeum, czy może hotel i restauracja?

Pałac Opatów w Parku Oliwskim     fot. Tomasz Strug

Na początku czerwca miasto Gdańsk ogłosiło, że zakupiło budynek na terenach postoczniowych, w którym od wielu lat działał Instytut Sztuki Wyspa. Cena zakupu wyniosła blisko 3 miliony złotych. Natychmiast po ogłoszeniu zakupu, władze Gdańska pozbyły się z budynku IS Wyspa i zapowiedziały przekazanie obiektu Muzeum Narodowemu, aby mogło tu zacząć działać Muzeum Sztuki Współczesnej.

To konsekwencja podpisanego w ubiegłym roku list intencyjnego, którego ideą było utworzenie Muzeum Sztuki Współczesnej oraz usytuowanie go na byłych terenach stoczniowych jako miejscu o szczególnym historycznym znaczeniu dla Gdańska. Sygnatariuszami porozumienia byli: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałek Województwa pomorskiego i Prezydent Miasta Gdańska.

Inforrmacje te rozpaliły dyskusje i obawy co do przyszłości Pałacu Opatów, w którym działa Oddział Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Muzeum Sztuki Współczesnej kanibalizuje Oddział Sztuki Nowoczesnej

– Pałac Opatów jest uroczym miejscem, ale niestety nie spełnia żadnych wymogów dotyczących ekspozycji sztuki współczesnej ? mówił 3 czerwca Wojciech Bonisławski, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku. ? Dzięki Miastu Gdańsk, będzie wreszcie możliwość stworzenia muzeum sztuki współczesnej, którego Gdańsk nie ma, co jest wyjątkiem wśród dużych miast.

Te informacje wzbudziły niepokój m.in. wśród pracowników muzeów działających w Pałacu Opatów i Spichlerzu Opackim w Oliwie.
Wysłaliśmy zapytanie w tej sprawie do dyrektora Wojciech Bonisławskiego:

Czy planowane jest zbycie Pałacu Opatów na rzecz innego podmiotu lub miasta?

– Zdecydowanie nie. Pałac Opatów jest i będzie własnością Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Czy Muzeum Narodowe planuje zakończenie funkcji wystawienniczej w Pałacu Opatów?

– Wprost przeciwnie. Sale wystawiennicze Pałacu Opatów będą nadal miejscem ekspozycji zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz zbiorów instytucji muzealnych z Polski i z zagranicy.

Partnerstwo Publiczno Prywatne 

W listopadzie ubiegłego roku wiceprezydent Gdańska Andrzej Bojanowski rozważał w mediach ususzenie 180-letniego daktylowca kanaryjskiego z Palmiarni w Parku Oliwskim oraz umieszczenie w Pałacu Opatów hotelu butikowego wraz z restauracją. Wszystko w ramach tzw. partnerstwa publiczno ? prywatnego. Później Bojanowski zaczął łagodzić swoją wypowiedź, dywagując jednak nad złym stanem Pałacu Opatów i koniecznością jego remontu.

Wypowiedzi Andrzeja Bojanowskiego wywołały ostry sprzeciw Rady Oliwy oraz środowisk historyków. Rada Dzielnicy wyraziła stanowczy sprzeciw wobec planów ograniczenia funkcji muzealnych w Pałacu Opatów i Spichlerzu Opackim oraz adaptacji istniejących budynków lub budowy nowych na cele gastronomiczne, lub hotelowo ? rozrywkowe.

– Instytucje kulturalne prowadzone w Pałacu Opatów i Spichlerzu Opackim w wystarczający sposób wychodzą z ofertą kulturalną do mieszkańców i dają im możliwość obcowania z Wysoka Kulturą ? czytamy w uchwale z grudnia 2015 roku. – Nie widzimy celowości wprowadzania tu innych usług. Nowy hotel czy restauracja wymaga doprowadzenia ruchu kołowego do wybranych części Parku, co nawet w ograniczonym zakresie zaprzecza jego podstawowym funkcjom oraz zagraża bezpieczeństwu pieszych.

Spichlerz Opacki w Parku Oliwskim    

fot. Tomasz Strug

– Z naszego doświadczenia wynika, że zmiana funkcji zabytku na jakąkolwiek funkcję gastronomiczno-hotelową ogranicza do niego dostęp, ale przede wszystkim niszczy, poprzez doraźne i ?tymczasowe? przebudowy, zabytkowy układ wewnętrzny budynku ? to argumenty zawarte w liście otwartym obu stowarzyszeń do Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza. – Zmiany przeznaczenia Pałacu Opatów nieuchronnie spowodowałyby również zwiększenie ruchu samochodowego, co stoi w sprzeczności z podstawowymi założeniami parkowymi ? ciszą i ochroną przyrody.

Naczynia połączone 

W Urzędzie Miejskim potwierdzają, że była propozycja, aby Muzeum Narodowe przekazało partnerowi prywatnemu niewykorzystywane przez siebie powierzchnie (piwnice, poddasza itp.) w zamian za remont czy modernizację obiektu. Według naszych informacji pomysł ten trafił na podatny grunt w Muzeum Narodowym i jest nadal brany pod uwagę. Warto jednak dodać, że w piwnicach Pałacu Opatów znajdują się m.in. magazyny zbiorów pobliskiego Oddziału Etnografii MN. Bez pałacowych piwnic trudno sobie wyobrazić dalsze istnienie muzeum w Spichlerzu Opackim.

Tomasz Strug

Rada Programowa Parku Oliwskiego