W tym roku mija 25 lat od sprzedaży przez miasto wraz z lokatorami budynków dawnej Zajezdni Tramwajów Konnych. W umowie zapisano, że nowy właściciel wyremontuje budynki w ciągu trzech lat. Do niczego takiego nie doszło. Mija ćwierć wieku ludzkiej krzywdy, pożarów i staczania się rejestrowego zabytku w ruinę.

Na dzisiejszej sesji Rady Miasta Gdańska przyjęto uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Oliwa Górna rejon ulic Piastowskiej i Pomorskiej. Jednocześnie uchylono z 2018 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Oliwa Górna w rejonie alei Grunwaldzkiej 533-537 w mieście Gdańsku. Teren dawnej zajezdni znajdzie się w większym planie.

Wnioskodawcą takich zmian były jedna ze spółek grupy Doraco z Oliwy oraz spółki z nią powiązane. Firma jest obecnie de facto właścicielem terenów dawnej Zajezdni oraz budynków biurowych po przeciwnej stronie Stawu Młyńskiego. Jednym z celów przystąpienia do nowego planu jest. przekształcenie istniejących budynków biurowych na mieszkaniowo-usługowe i pozostawienie funkcji mieszkaniowej w istniejących budynkach.  

22 maja Rada Oliwy przyjęła uchwałę negatywnie oceniającą to nowe przystąpienie. Rada wnioskowała, aby prac nad planem dla Zajezdni nie przerywać, a pozostały teren objąć nową procedurą.

Od wielu lat głęboko leży nam na sercu los dawnej Zajezdni Tramwajów Konnych. Mamy uzasadnione obawy, że rozpoczęcie prac nad nowym planem, wpłynie na dotychczasowe ustalenia i przedłuży fatalny los tego zabytku, co może doprowadzić do jego unicestwienia. 

Rady Dzielnicy Oliwa 14 listopada 2022 roku w specjalnym oświadczeniu wezwała określone instytucje (m.in. Prezydenta Miasta Gdańska) do podjęcie działań, które zabezpieczą zabytek przed dalszą degradacją i zobowiążą właściciela terenu do podjęcia działań konserwatorskich ratujących Zabytkową Zajezdnie Tramwajową.

Jednak przystępowanie kolejny raz do planu obejmującego dawną Zajezdnię Tramwajów Konnych z pewnością nie przyspieszy poprawy jej stanu.

Dodatkowe ustalenia dla innych zabytków (Villa Tannenheim, relikty dawnego młyna), czy pomysły przekształcenia zabudowy usługowej na mieszkaniową budynków przy ul. Piastowskiej mogą znacznie wydłużyć i tak już ciągnącą się od lat procedurę dla Zajezdni i doprowadzić do bezpowrotnych strat.

Przypomnijmy, że w maju mija 5 lat od przystąpienia do planu Oliwa Górna w rejonie alei Grunwaldzkiej 533-537 w mieście Gdańsku. Czas go sfinalizować, a nie rozpoczynać prace od nowa.

Nie widzimy powodów do takich działań i jesteśmy im stanowczo przeciwni

– uzasadnienie do uchwały Rady Oliwy z dnia 22 maja 2023.

Sprawa tego planu była powodem blisko dwugodzinnej dyskusji w czasie wczorajszej Komisji Zagospodarowania Przestrzennego Rady Miasta Gdańska.

Radni dzielnicowi używali bardzo wielu argumentów, aby przekonać radnych do kompromisowej propozycji pracy nad oboma planami. Bezskutecznie. Biuro Rozwoju Gdańska posiłkowało się pisemną aprobatą ze strony Pomorskiego Konserwatora Zabytków Igora Strzoka na sugestie inwestora o rozszerzenie granic planu oraz wprowadzenie zabudowy mieszkaniowej.

Takie ożywienie w temacie Igora Strzoka, Biuro Rozwoju Gdańska odbiera za dobrą monetę i dlatego postulowało w uchwale uchylenie przystąpienia z 2018 roku. Tamten plan nie mógł ruszyć z miejsca z powodu nadmiernych oczekiwań i planów poprzedniego inwestora w kwestii zabudowy terenu dawnej Zajezdni.

To w jasny sposób pokazuje, że nie sama rozpoczęta w 2018 roku procedura jest zła, tylko oczekiwania inwestora. Jednak zarówno konserwator jak i miejscy planiści dali się przekonać nowemu inwestorowi o potrzebie spojrzenia szerzej na dawną Zajezdnię, w kontekście otoczenia.

Celem sporządzenia planu jest ustalenie przeznaczenia terenu oraz określenie sposobu jego zagospodarowania i zabudowy, które wzmocni potencjał funkcjonalno-użytkowy oraz inwestycyjny dawnej Zajezdni Tramwajów Konnych. Weryfikacja ustaleń planu miejscowego daje również możliwość zagospodarowania zespołu wpisanego do rejestru zabytków w powiązaniu z terenami zieleni w otoczeniu Stawu Młyńskiego. Zmiana pozwoli także na kompleksowe zagospodarowanie założenia parkowego willi Tannenheim w granicach wpisanych do rejestru zabytków

– fragment analizy zasadności przystąpienia do planu – uchwała autorstwa Biura Rozwoju Gdańska

W czasie sesji Rady Oliwy oraz w czasie obrad komisji wielokrotnie pojawiały się głosy o potrzebie pilnych prac zabezpieczających zabytek. Przedstawiciele Doraco deklarowali, że sprawy te są uzgadniane z konserwatorem zabytków.

150 lat tramwajów w Gdańsku – tu się wszystko zaczęło

Budynki przy Grunwaldzkiej 535/537 powstały w drugiej połowie XIX wieku. Od 1873 roku znajdowała się tu zajezdnia tramwajów konnych jeżdżących z Gdańska do Oliwy. W późniejszej latach znajdowały się tu: fabryka mydła, więzienie, a po wojnie magazyny TVP i mieszkania pracowników Zakładu Komunikacji Miejskiej.

Władze Gdańska zabytkową zajezdnię tramwajową wraz z terenem wystawiły na przetarg 26 maja 1998 roku. W lipcu tegoż roku kupiła ją Fundacja Edukacji Gospodarczej i Ekonomicznej „Pro Publico Bono” z Lublina, która planowała umieszczenie wewnątrz budynku kaplicy sakralnej z ośrodkiem rekolekcyjnym i pokojami gościnnymi. Fundacja obiecywała wyremontować obiekt w trzy lata. Prac jednak nie wykonano a budynek odsprzedano w 2007 roku spółce Easy.pl.

Potem był wniosek (oddalony) o wykreślenie budynków z rejestru zabytków. Wybuchały pożary, wywierano presję na mieszkańców, by de facto uciekli ze swoich mieszkań.

Kolejny właściciel – firma Idea Invest wielokrotnie deklarowała chęć ocalenia zabytku. Jednak dotychczasowy plan zagospodarowania nie dawał jej gwarancji opłacalności inwestycji. Dlatego też w 2018 roku wystąpiono o przystąpienie do sporządzenia nowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Teraz prace te rozpoczynają się na nowa.

Tylko czy zabytek to jeszcze wytrzyma?

Poniżej pełna treść uzasadnienia uchwały Rady Miasta Gdańska oraz analizy zasadności przystąpienia do planu.

Estee

Ostatnia edycja: 29 maja, 2023 o 13:21