Zawiadomienie o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa (z art. 181 ew. art.187 k.k.)

Zarząd Dzielnicy Oliwa zawiadamia o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa z art. 181 ew. art. 187 k.k. przez doprowadzenie do unicestwienia 180 – letniego daktylowca na terenie Parku Oliwskiego w Gdańsku – Oliwie w miejscu budowy nowej palmiarni.

W Parku Oliwskim, w starym pomieszczeniu palmiarni rosła palma daktylowa, najstarszy tego typu okaz w Polsce i jeden ze starszych na terenie Europy.

W styczniu 2013r., gdy liście palmy przestały mieścić się w dotychczasowej palmiarni, Rada Dzielnicy Oliwy rozpoczęła walkę o ocalenie daktylowca.

W grudniu 2015r. Rada Dzielnicy Oliwy wystąpiła do miasta z uchwałą o ustanowienie daktylowca rosnącego w palmiarni Parku Oliwskiego pomnikiem przyrody.

/dowód:

uchwała nr IV/16/15 Rady Dzielnicy Oliwa z dnia 08.12.2015r./

Do dnia dzisiejszego mimo upływu wielu lat, daktylowiec nie został wpisany na listę pomników przyrody, mimo spełnienia wszelkich przesłanek ustawowych do ochrony drzewa, jako pomnika przyrody.

Z nieznanych względów, decyzja o ustanowienie daktylowca pomnikiem przyrody, została odroczona do czasu ukończenia budowy nowej palmiarni.

/dowód:

                pismo Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku z dnia 14.04.2021r./

Prezydent Miasta Gdańska już w 2016r. powołał Radę Programową Parku Oliwskiego m.in. z udziałem przedstawiciela Rady Dzielnicy Oliwa, aby kompleksowo przeanalizować zagadnienia związane z rewaloryzacją Parku Oliwskiego – obiektu zabytkowego, wpisanego do rejestru zabytków, do którego odnoszą się zapisy karty Florenckiej.

W wytycznych do projektu rewaloryzacji Parku Oliwskiego, jako bardzo cennego, unikatowego zabytku sztuki ogrodowej, zawarto obowiązek zachowania elementów struktury przestrzennej m.in. palmiarni z roślinami sadzonymi bezpośrednio w gruncie, w tym palmy daktylowej.

W dokumencie tym wskazano, że przeprowadzane są prace rewitalizacji i przebudowy kompleksów palmiarni  przez jednostkę projektową, zaś decyzja przebudowy palmiarni i oranżerii powinna być poprzedzona badaniami historycznymi.

Jak wynika z tego dokumentu, rewitalizacja i przebudowa kompleksu budynków palmiarni pod względem projektowym miała miejsce już w 2016r.

/dowód:

wytyczne do projektu rewaloryzacji modelu organizacyjnego Parku Oliwskiego opracowanego    

            przez Radę Programową Parku Oliwskiego powołaną przez Prezydenta Miasta Gdańska w 2016/

Realizacja inwestycji przeciągała się i trwała ponad trzy lata. Z pierwszym wykonawcą, który wygrał przetarg,  miasto rozwiązało umowę. W czasie trwania robót eksperci stwierdzili, że konstrukcję trzeba wzmocnić , co również automatycznie zwiększyło koszty prac.

Urząd Miejski w Gdańsku informował, że  –  „Przeprowadzone na specjalnym modelu ekspertyzy, opracowane przez Politechnikę Gdańską, wykazały, iż w celach dodatkowego zabezpieczenia bryły, wskazane jest wzmocnienie jej stalowej konstrukcji. Z uwagi na stopień zaangażowania robót oraz nietypową technologię szklenia, Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska w porozumieniu z wykonawcą robót, zdecydowała, iż oszklenie obiektu wykonywać powinna firma wyspecjalizowana w tej dziedzinie. Dlatego też w lipcu 2019 r. umowa z wykonawcą stalowej konstrukcji została rozwiązana i rozpisano przetarg na dokończenie obiektu” –.

Organizacja ekologiczna Zielona Fala Trójmiasto dokonała nagrania stanu palmy wiosną 2021r. ,  przechylającej się palmy.

Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska wydała oświadczenie, że od czasu konferencji prasowej w marcu 2021r stan palmy nie uległ pogorszeniu, nasady liści na szczycie palmy są wciąż zielone co dowodzi, że palma żyje.

Karol Kalinowski, nowy szef DRMG w dniu 22.10.2021r. w rozmowie z Gazetą Wyborczą powiedział, że:

 …”W ostatnim czasie zaciągnięto opinii ekspertów m.in. z Uniwersytetu Gdańskiego oraz Jagiellońskiego w Krakowie. Niestety ich opinię pokazują, że daktylowca nie da się uratować. Roślinę trzeba usunąć”… .

Naukowcy nie wykluczają, że palmę,  wykończyła budowa palmiarni, która przeciągnęła się w czasie.

Wobec powyższych okoliczności,  należy  domniemywać, że do  zniszczenia 180– letniej palmy daktylowej doszło poprzez działanie czy zaniechanie osób odpowiedzialnych za doprowadzenie do całkowitego jej unicestwienia, których czyny wyczerpują znamiona czynów zabronionych określonych w rozdziale XXII – przestępstwa przeciwko środowisku  

Polski Kodeks Karny zawiera przepisy mające na celu prawnokarną ochronę środowiska.

 Realizują one tzw. tradycyjną ochronę przyrody o tzw. charakterze konserwatorskim. Są to przestępstwa stypizowane m.in. w art. 181 § 2 i 5 k.k. i art. 187 k.k. Przepisy te mają charakter akcesoryjny, przy ich wykładni konieczne jest odwołanie się do innych niż kodeks karny ustawy, przede wszystkim ustawy z dnia 27.04.2021r. – prawo ochrony środowiska ( Dz.U. z 2020r. poz. 1219. z późn. oraz ustawy z dnia 16.04.2004 o ochronie przyrody ( Dz.U. z 2020 poz. 55 z późn. zm.).

Wskazane przez ustawodawcę postępowanie wobec roślin i zwierząt podlega karze ze względu na miejsce popełnienia czynu, jest to teren objęty ochroną. Przepis  art. 6 pkt. 1 ustawy o ochronie przyrody zawiera wyliczenie form ochrony przyrody jako przykładowe, a nie enumeratywne.

 W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości fakt , że palma mimo, że nie została wpisana do rejestru pomników przyrody, była obiektem podlegającym ochronie w świetle ustawy o ochronie przyrody, co oznacza, że palma podlegała ochronie prawnej.

/vide:

            Kodeks karny. Komentarz  Część szczególna, red. J. Giezek , Warszawa 2014, s. 400

1. D. Guszecka, Przestępstwa przeciwko środowisku/

Dla zaistnienia przestępstwa z rozdziału XXII k.k. konieczne jest powstanie szkody, która nie musi mieć charakteru majątkowego i nie można ją utożsamiać ze znaczną szkodą oraz szkodą w wielkich rozmiarach w rozumieniu art. 115 § 5, 6, 7 k.k.. Chodzi raczej o wartość świata przyrodniczego, która często jest wartością niematerialną, a w przypadku 180–letniej palmy daktylowca wartością niewymierną.

Zniszczenie, w tym wypadku unicestwienie 180–letniego daktylowca spowodowało  szkodę w znacznych rozmiarach ( § 1 art. 181 k.k. ) albo istotną szkodę w rozumieniu § 2 art. 181 k.k..

Działania, jak i zaniechania osób, które  doprowadziły do unicestwienia daktylowca na terenie Parku Oliwskiego, przez jego obumarcie i konieczność jego wycięcia, wskazują na odpowiedzialność karną tych osób, ponieważ doprowadziły one do powstania nieodwracalnej szkody, którą sprawcy powinny przewidywać lub godzić się na możliwość wyrządzenie takiej szkody.

W ocenie Rady Dzielnicy Oliwa brak wpisania palmy daktylowca na listę pomników przyrody i dalsze działania polegające na niewłaściwym zabezpieczeniu palmy w czasie przeciągających się robót budowlanych doprowadziły do unicestwienia 180-letniego daktylowca,  nie wpisanego jako  pomnika przyrody z przyczyn dotąd niewyjaśnionych.

Budowa nowej palmiarni w Parku Oliwskim miała na celu pełną ochronę 180- letniego daktylowca dla przyszłych pokoleń, a stała się najprawdopodobniej przyczyną jego obumarcia wobec działania lub zaniechania osób odpowiedzialnych za ten stan rzeczy.

Palmy nie udało się uratować, ale aby losu 180- letniego daktylowca nie podzieliły inne pomniki przyrody ze stratą dla świata przyrody i ludzi, wnosimy o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osób, których działania  bądź zaniechania  doprowadziły do unicestwienia bardzo cennej, unikatowej  palmy nierozerwalnie związanej z Parkiem Oliwskim – obiektu zabytkowego, wpisanego do rejestru zabytków, zwłaszcza, że w przywoływanych wyżej

 wytycznych do projektu rewaloryzacji modelu organizacyjnego Parku Oliwskiego opracowanego przez Radę Programową Parku Oliwskiego powołaną przez Prezydenta Miasta Gdańska w 2016

w pkt. 1.3 c wskazano :

…”ze względu na szczególną wartość Parku Oliwskiego wszelkie badawcze prace projektowe powinny być wykonywane przez osoby uprawnione do wykonywania prac przy zabytkach zieleni ( posiadające tzw. uprawnienia konserwatorskie) lub jednostki uprawnione w drodze konkursu architektonicznego ( konkurs otwarty lub konkurs zaproszonych ,  wybranych zespołów projektowych) zatrudniające takie osoby.

                                                                                   Zarząd Dzielnicy Oliwa