To jedna z rekomendacji uczestników panelu obywatelskiego w Gdańsku w sprawie poprawy jakości powietrza. Miasto będzie rozmawiać z Urzędem Marszałkowskim o przygotowaniu uchwały już dziś zakazującej spalania paliw najgorszej jakości a za 5 lat jakichkolwiek paliw stałych.

Problem smogu ostatniej zimy był odczuwalny nie tylko na Śląsku, w Krakowie czy Warszawie ale również na Pomorzu i w Trójmieście. Jako powód złej jakości powietrza wskazuje się najczęściej ogrzewanie domów niskiej jakości węglem czy wręcz śmieciami.

Dziś przedstawiono rekomendacje uczestników drugiej edycji panelu obywatelskiego w Gdańsku poświęconemu jakości powietrza w naszym mieście.
Ta najbardziej radykalna zakłada wprowadzenie uchwały o czystym powietrzu dotyczącej całkowitego zakazu spalania paliw stałych po upływie 5-letniego okresu przejściowego i natychmiastowego zakazu spalania paliw najgorszej jakości (np. miału węglowego).

– Tego rodzaju uchwała jest kompetencją sejmiku, będziemy rozmawiać z Urzędem Marszałkowskim, w jaki sposób przygotujemy taką uchwałę – mówił Piotr Grzelak, zastępca prezydenta Gdańska. – Na pewno będziemy się tutaj opierać o doświadczenia Małopolski, która jest najbardziej dotknięta przekroczeniami norm jakości powietrza.

W połowie stycznia ubiegłego roku małopolski sejmik przyjął tzw. uchwałę antysmogową wprowadzającą na obszarze Krakowa całkowity zakaz palenia węglem, drewnem i innymi paliwami stałymi w kotłach, piecach i kominkach. Jako dopuszczalne do stosowania wskazane zostały paliwa gazowe oraz lekki olej opałowy. Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 września 2019 roku.

W Gdańsku władze chcą pomóc w wymianie pieców. – Największym wyzwaniem w sensie finansowym będzie program osłonowy wynikający z tej uchwały, który będzie obejmował m.in. dofinansowanie wymiany pieców. W tej chwili miejska dotacja wynosi 5000 zł, ale zamierzamy podwyższać tę kwotę, aby pokrywała większość kosztów. Mamy wstępnie oszacowane, że takich pieców do wymiany jest minimum 10 000 sztuk – zapowiada wiceprezydent Gdańska.

Siedmiu trucicieli stanie przed sądem

To, że piece i palenie w nich odpadami jest problemem, pokazuje ostatnia akcja Straży Miejskiej. W jej wyniku do sądu trafi siedem wniosków o ukaranie w związku z podejrzeniem spalania śmieci w domowych piecach. Taki jest efekt kontroli, przeprowadzonych na prywatnych posesjach pod koniec lutego. Były to wspólne działania strażników oraz rzeczoznawcy, powołanego przez Wydział Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku. Z pieców pobrane zostały próbki popiołu, które trafiły potem do laboratorium.

– W każdej z tych próbek stwierdzono obecność fenoli, tworzyw sztucznych oraz metali ciężkich. W sześciu były duże ilości miedzi, w pięciu stwierdzono cynk, ołów i nikiel, w dwóch chrom, w jednej kadm. Jedna próbka zawierała dużą ilość azotu organicznego – mówi Dorota Gwizdalska, inspektor ds. środowiska Straży Miejskiej w Gdańsku.

Według specjalistów, w przypadku próbek popiołu oznaczenie zawartości metali ciężkich (zawartość cynku, kadmu, ołowiu, miedzi, chromu i niklu) pozwala na stwierdzenie, czy w piecu spalano drewno malowane farbami z pigmentami nieorganicznymi lub czy spalano elementy artykułów gospodarstwa domowego (w tym części elektroniczne i niektóre z tworzyw sztucznych). Obecność fenoli może świadczyć o spalaniu płyt meblowych, a oznaczanie azotu pozwala na uzyskanie informacji o spalaniu tkanin z włókien naturalnych (wełna, filc) i syntetycznych (poliuretan, poliamid itd.).

Czego oczekują gdańszczanie?

Panel obywatelski to nowa u nas metoda na demokratyczne podejmowanie decyzji w sprawach lokalnej społeczności, regionu lub państwa. Do zajęcia się danym tematem zaprasza się losowo wyłonioną, reprezentatywną grupę mieszańców, z uwzględnieniem kryteriów demograficznych.

Kluczowym elementem panelu obywatelskiego jest debata dotycząca określonego problemu. Niestety nie uwzględniono oddziaływania na czystość powietrza przez przemysł czy transport samochodowy.

– Pomimo tego, że transport samochodowy jest znaczącym źródłem zanieczyszczeń powietrza, to zakres rozwiązań, które są z nim związane, jest tak duży, że lepiej jest zająć się nim w ramach odrębnego panelu – wyjaśnia dr Marcin Gerwin, specjalista ds. zrównoważonego rozwoju i partycypacji społecznej. – Z kolei emisje zanieczyszczeń z zakładów przemysłowych, które nie są własnością miasta, pozostają poza możliwością bezpośredniego wpływu na ich funkcjonowanie. Stąd decyzja, by skupić się na zanieczyszczeniach, które pochodzą z domowych pieców grzewczych i lokalnych kotłowni węglowych.

Uczestników panelu obywatelskiego wylosowano spośród 9042 osób z rejestru wyborców, reprezentujących wszystkie 34 dzielnice Gdańska. Z tego 899 zgłosiło chęć udziału. W drugim etapie przeprowadzono publiczne losowanie 56 panelistów oraz 8 rezerwowych.

Pełna lista rekomendacji panelu obywatelskiego:

1. Informowanie mieszkańców i mieszkanek Gdańska o poziomach zanieczyszczeń powietrza przy wykorzystaniu istniejących tablic systemu informacji pasażerskiej.

2. Prowadzenie kampanii edukacyjnej skierowanej do wszystkich mieszkanek i mieszkańców Gdańska dostosowanej do ich wieku i kompetencji. Celem kampanii powinno być podniesienia świadomości w zakresie jakości powietrza, z uwzględnieniem źródeł zanieczyszczeń i ich konsekwencji. Kampania powinna informować o potrzebie wymiany pieców grzewczych na paliwa stałe.

3. Powołanie przez Prezydenta Miasta Gdańska zespołu, którego celem będzie opracowanie spójnego planu wymiany pieców grzewczych na paliwa stałe, z uwzględnieniem konkretnych terminów i kwot, we współpracy z lokalnymi uczelniami, studentami i mieszkańcami. Zadaniem zespołu będzie również inwentaryzacja budynków, które wymagają termomodernizacji oraz wymiany pieców grzewczych na paliwa stałe.

4. Świadczenie przez miasto Gdańsk usług doradztwa dla mieszkańców w zakresie termomodernizacji budynków.

5. Opracowanie i bieżąca aktualizacja mapy zanieczyszczeń powietrza dla Gdańska.

6. Informowanie przez miasto Gdańsk o poziomach zanieczyszczenia powietrza zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (np. po przekroczeniu 50 µg/m3 dla pyłu zawieszonego PM10).

7. Wprowadzenie uchwały o czystym powietrzu (uchwały antysmogowej) dotyczącej całkowitego zakazu spalania paliw stałych po upływie 5-letniego okresu przejściowego i natychmiastowego zakazu spalania paliw najgorszej jakości (m.in. miału węglowego i drewna o wilgotności pow. 20%). Zakaz nie obejmuje palenia w kominkach najwyższej klasy z filtrami.

8. Opracowanie programu osłonowego w związku z wprowadzeniem uchwały o czystym powietrzu (antysmogowej), który będzie obejmował dofinansowanie w wysokości 100% kosztów wymiany pieców i rekompensaty z tytułu wzrostu kosztów ogrzewania dla osób, które kwalifikują się do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej.

9. Zaproszenie do dyskusji nad podjęciem uchwały o czystym powietrzu (antysmogowej) dla Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot

Władze Gdańska podkreślają, że już uruchomione zostały przygotowania by wprowadzić rekomendacje w życie.

Este/sm/um

Ostatnia edycja: 27 kwietnia, 2017 o 16:08