Katarzynę Rozmarynowską poznałem dzięki książce. Tej książce. Było to 6 lat temu w czasie promocji pierwszego wydania „Ogrodów odchodzących” odbywającej się w Ratuszu Staromiejskim. Fragmenty książki czytała wówczas Dorota Kolak. Ja nieśmiało spytałem autorkę o jej pogląd na sprawę obecności psów w Parku Oliwskim. To był wówczas bardzo gorący temat.

Nie sądziłem wtedy, że będę miał zaszczyt współpracować z Panią Katarzyną w Radzie Programowej Parku Oliwskiego. To często jej wiedza i doświadczenie nadawało ton dyskusji i miało decydujący wpływ na wiele z zaleceń dotyczących przyszłości Parku Oliwskiego – króla gdańskich ogrodów.

Dlaczego autorka tam się znalazła? Między innymi dlatego, że poświęciła 12 lat na szperanie po archiwach, zbieranie strzępów informacji i mozolne składanie ich w całość niesamowitej opowieści o zielonych terenach Gdańska. Tak powstała jedyna w swoim rodzaju monografia poświęcona gdańskim ogrodom publicznym, promenadom spacerowym, parkom i zieleńcom. Zarówno tym nadal cieszącym się zainteresowaniem, jak i tym często zapomnianym i powoli znikającym z krajobrazu naszego miasta. Poznajemy historię blisko prawie czterdziestu miejskich ogrodów od Błędnika z 1708 roku po modernistyczne zieleńce z lat trzydziestych XX wieku. Są nawet informacje o ogrodkach….działkowych i ich społecznych korzeniach.

Zainteresowanych historią Oliwy zaintryguje już sama okładka – to plan Ogrodu Opackiego z wedutą ukazującą widoki autorstwa ogrodnika Johanna Georga Saltzmanna. W książce Rozmarynowskiej odnajdziemy wiele ciekawostek dotyczących Parku Oliwskiego, Wzgórza Pachołek, restauracji ogrodowej w Dolinie Schwabego czy też parku kuracyjnego w Jelitkowie. A wszystko to okraszone wieloma rycinami, mapami czy zdjęciami.

Zieleń to komfort życia

Książka ma charakter naukowy, ale nie ma się czego obawiać. Lektura jest przeznaczona dla szerokiego grona czytelników. A wielkim bonusem są liczne przypisy. Pewne informacje zbliżają nas do czasów historycznych. Okazuje się, że troski dawnych oliwian czy gdańszczan o zielone otoczenie są podobne do naszych.

Przykładem niech będzie cytowana w książce informacja o zaniepokojeniu gdańszczan postępem zniszczeń krajobrazu spowodowanego industrializacją oraz ich wysiłkach na rzecz ochrony przyrody i cennych pejzaży. W 1841 roku Gdańskie Towarzystwo Upiększania protestowało przeciwko wycinaniu drzew w Lasach Oliwskich. Jak widać te same problemy mamy prawie 180 lat później.

Jak napisała Katarzyna Rozmarynowska we wstępie, "zielone miejskie enklawy tylko z racji swojego istnienia i długiego trwania zajmują ważne miejsce w strukturze miejskich przestrzeni publicznych, wpływają korzystnie na komfort życia mieszkańców oraz wizerunek i ocenę atrakcyjności miasta".

Zatem poznawajmy razem historię gdańskich ogrodów i zróbmy wszystko, by nie odchodziły.

Tomasz Strug (listopad 2017)

Katarzyna Rozmarynowska, Ogrody odchodzące…? Z dziejów gdańskiej zieleni publicznej 1708–1945 (wyd. 2)

wydawnictwo słowo/obraz terytoria

ISBN: 978-83-7908-083-0

Seria: Gdańsk. Historia i współczesność

Informacja: 372 strony, format 190x245 mm, oprawa twarda

Biogram:

KATARZYNA ROZMARYNOWSKA

Adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej; prowadzi zajęcia z urbanistyki i architektury krajobrazu.

Pracę doktorską „Zespoły dworsko-ogrodowe ziemi lęborskiej. Przyczyny degradacji, warunki i możliwości przetrwania” obroniła w 1996 roku. Jej zainteresowania zawodowe są związane z szeroko pojętą problematyką miejską, historią sztuki ogrodowej, teorią i konserwacją zabytkowej zieleni oraz teorią architektury krajobrazu. Jest autorką wielu artykułów poświęconych tej tematyce. Oprócz prac o charakterze ściśle naukowym w jej dorobku znajdują się liczne opracowania studialne i projektowe, między nimi projekty rewaloryzacji zabytkowych parków w: Paraszynie (1982), Rzucewie (1983), Starbieninie (1984), Gdańsku – Park Przymorze (1994), Sopocie – Park Stawowie (1999), Oliwie – Schwabental (2000), we Wrzeszczu przy Politechnice Gdańskiej (2005) itd. Nie brakuje również projektów współczesnych, na przykład jej autorstwa jest projekt Zielonego Pomnika Jana Pawła II na gdańskiej Zaspie (2007).