Uroczystość nadania tramwajowi PESA Jazz Duo im. Brunona Zwarry odbyła się dziś rano na przystanku Nowe Ogrody, przy Urzędzie Miejskim.

Oprócz władz miasta w uroczystości uczestniczyli również udział członkowie rodziny patrona oraz przedstawiciele Muzeum Gdańska, Rady Społecznej przy Centrum Pamięci o Polakach z Wolnego Miasta Gdańska im. B. Zwarry, Stowarzyszenia Biskupia Górka oraz spółki Gdańskie Autobusy i Tramwaje.

Od Biskupiej Górki po Oliwę

- Brunon Zwara był człowiekiem z krwi i kości, postacią o niezwykle ciekawej biografii. Życzę wszystkim, którzy będą podróżowali tym tramwajem, gdy zobaczą, że jest imienia Brunona Zwarry, aby sobie pomyśleli, co oni – co my możemy zrobić codziennie dla naszego miasta, dla naszej ojczyzny – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

- Tramwaj mający swojego patrona jest w pewnym sensie pomnikiem. Jest pomnikiem, który krąży w przestrzeni Gdańska. W przypadku Brunona Zwarry ta myśl jest szczególna, gdyż tramwaj będzie krążył po miejscach dla niego najważniejszych – od Biskupiej Górki, na której spędził dzieciństwo, przez Wrzeszcz, gdzie pracował, po Oliwę, gdzie przez wiele lat mieszkał – mówił Marek Adamkowicz z Muzeum Gdańska.  

Na uroczystości byli obecni również przedstawiciele rodziny Brunona Zwarry – m. in. jego córki, syn oraz wnuki.

-Chciałabym w imieniu rodziny podziękować pani prezydent i wszystkim osobom, które się przyczyniły do zrealizowania tej inicjatywy - tego pięknego tramwaju. Jesteśmy dumni i szczęśliwi, że będzie jeździł tramwaj z imieniem naszego ojca, tym bardziej, że tata miał w swoim życiorysie taki epizod, że pracował w Zakładach Komunikacji Miejskiej – wspominała Maria Dryżał, córka Brunona Zwarry.

Będzie reedycja prac Brunona Zwarry

- Brunon Zwarra zawsze podkreślał, że to co miał do powiedzenia, powiedział w swoich książkach. To na czym mu zależało najbardziej to była pamięć zawarta w książkach. My dzisiaj, jako Muzeum Gdańska spełnimy ten testament – mówił Marek Adamkowicz z Muzeum Gdańska. 

- Brunona Zwarrę pamiętamy jako kustosza pamięci o Polakach z Wolnego Miasta Gdańska. Ale był on również pisarzem, autorem nie tylko prac historycznych dotyczących biografii i pamięci o tej społeczności tak straszliwie doświadczonej w trakcie i po II Wojnie Światowej, ale również był autorem wielu powieści, w tym powieści historycznych. Dzisiaj chciałem pokazać pierwszą książkę, która stanowi początek reedycji wszystkich prac Brunona Zwarry – wyjaśniał prof. Waldemar Ossowski - dyrektor Muzeum Gdańska.

Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska prezentuje książkę pt. W gdańskiej twierdzy.  fot Grzegorz Mehring / gdansk.pl

Z okazji nadania tramwajowi PESA Jazz Duo im. Brunona Zwarry oraz przypadającej 18 października 101. rocznicy urodzin nestora Polaków z Wolnego Miasta Gdańska, Muzeum Gdańska przygotowało trzecie wydanie powieści historycznej „W gdańskiej Twierdzy”. To opowieść o losach internowanych w Twierdzy Wisłoujście oficerów powstania listopadowego (1830-1831) powstała na podstawie pamiętników Polaków i Niemców, którzy byli jego świadkami, bądź uczestnikami wydarzeń. Obok fikcyjnych postaci pojawiają się także te autentyczne, przypomniane dzięki Gdańskiemu almanachowi miejskiemu i adresowemu z 1831 r. 283-stronnicową publikację, ilustrowaną archiwalnymi materiałami ze zbiorów Muzeum Gdańska, Archiwum Państwowego w Gdańsku oraz Biblioteki Gdańskiej PAN będzie można nabyć w oddziałach Muzeum Gdańska w cenie 49,99 zł. 

Tym wydaniem Muzeum Gdańska rozpoczyna wieloletni, zainicjowany przez prezydenta Pawła Adamowicza projekt reedycji prac autora o historii miasta i jego lokalnej społeczności. W porozumieniu ze spadkobiercami praw do dzieł Brunona Zwarry planowane są wydania wszystkich najważniejszych prac, w tym „Gdańsk 1939” oraz pięciotomowych „Wspomnień gdańskiego bówki”. Publikacje maja być wydawane przy okazji rocznic związanych z twórczością, życiem pisarza oraz historią Polaków w okresie międzywojennym.

Haiku i mural dla Zwarry

Tramwaj i reedycja książek to nie jedyna forma upamiętnienia zmarłego przed dwoma laty Brunona Zwarry.

W ubiegłym roku ukazała się książką Jolanty Kajzer (w języku polskim i angielskim) pt. "Chleb przy chlebie / Bread by Bread - Haiku w 100. Rocznicę Urodzin Brunona Zwarry – gduńści bówki”. Pochodząca z Gdańska autorka inspirację do swoich haiku znalazła we wspomnieniach Zwarry i miejscach, które kochał. Tomik wydany przez wydawnictwo Marpress otrzymał Honorowe Wyróżnienie w głównej kategorii konkursu Merit Book Awards 2020 Amerykańskiego Towarzystwa Haiku w USA.

W sierpniu tego roku pod wiaduktem Pomorskiej Kolei Metropolitalnej przy ul. Polanki powstał mural upamiętniający Brunona Zwarrę. Autorem pracy jest Piotr „Tuse” Jaworski wraz z Titosem. Mural przedstawia portret Brunona Zwarry na tle przedwojennej panoramy Gdańska.

Brunon Zwarra urodził się 18 października 1919 roku na Biskupiej Górce w Gdańsku. Działał w polskich organizacjach Wolnego Miasta Gdańska. Był więźniem obozów koncentracyjnych Stutthof i Sachsenhausen. Po wojnie zaczął pisać. Cała jego twórczość poświęcona jest dokumentowaniu, utrwalaniu i popularyzacji wiedzy o historii Gdańska, Kaszub i Pomorza.

Opublikował: autobiograficzne "Wspomnienia gdańskiego bówki" , "Gdańsk 1939. Wspomnienia Polaków gdańszczan" oraz powieści historyczne "Gdańszczanie" i "W gdańskiej twierdzy".  

Po wojnie Brunon Zwarra osiadł w domu przy ul. Spacerowej w Oliwie. Zmarł 14 sierpnia 2018 roku. Spoczywa na Cmentarzu Oliwskim.

Pw/ mat.UMG