Jeśli szukacie trafionego prezentu pod choinkę to mamy dobrą wiadomość. Poszukiwany od lat „biały kruk” na temat gdańskich ogrodów doczekał się wznowienia. W księgarniach pojawiła się książka Katarzyny Rozmarynowskiej „Ogrody odchodzące …? Z dziejów gdańskiej zieleni publicznej 1708–1945”.

Katarzynę Rozmarynowską poznałem dzięki książce. Tej książce. Było to 6 lat temu w czasie promocji pierwszego wydania „Ogrodów odchodzących” odbywającej się w Ratuszu Staromiejskim. Fragmenty książki czytała wówczas Dorota Kolak. Ja nieśmiało spytałem autorkę o jej pogląd na sprawę obecności psów w Parku Oliwskim. To był wówczas bardzo gorący temat.

Nie sądziłem wtedy, że będę miał zaszczyt współpracować z Panią Katarzyną w Radzie Programowej Parku Oliwskiego. To często jej wiedza i doświadczenie nadawało ton dyskusji i miało decydujący wpływ na wiele z zaleceń dotyczących przyszłości Parku Oliwskiego – króla gdańskich ogrodów.

Dlaczego autorka tam się znalazła? Między innymi dlatego, że poświęciła 12 lat na szperanie po archiwach, zbieranie strzępów informacji i mozolne składanie ich w całość niesamowitej opowieści o zielonych terenach Gdańska. Tak powstała jedyna w swoim rodzaju monografia poświęcona gdańskim ogrodom publicznym, promenadom spacerowym, parkom i zieleńcom. Zarówno tym nadal cieszącym się zainteresowaniem, jak i tym często zapomnianym i powoli znikającym z krajobrazu naszego miasta. Poznajemy historię blisko prawie czterdziestu miejskich ogrodów od Błędnika z 1708 roku po modernistyczne zieleńce z lat trzydziestych XX wieku. Są nawet informacje o ogrodkach….działkowych i ich społecznych korzeniach.

Zainteresowanych historią Oliwy zaintryguje już sama okładka – to plan Ogrodu Opackiego z wedutą ukazującą widoki autorstwa ogrodnika Johanna Georga Saltzmanna. W książce Rozmarynowskiej odnajdziemy wiele ciekawostek dotyczących Parku Oliwskiego, Wzgórza Pachołek, restauracji ogrodowej w Dolinie Schwabego czy też parku kuracyjnego w Jelitkowie. A wszystko to okraszone wieloma rycinami, mapami czy zdjęciami.

Zieleń to komfort życia

Książka ma charakter naukowy, ale nie ma się czego obawiać. Lektura jest przeznaczona dla szerokiego grona czytelników. A wielkim bonusem są liczne przypisy. Pewne informacje zbliżają nas do czasów historycznych. Okazuje się, że troski dawnych oliwian czy gdańszczan o zielone otoczenie są podobne do naszych.

Przykładem niech będzie cytowana w książce informacja o zaniepokojeniu gdańszczan postępem zniszczeń krajobrazu spowodowanego industrializacją oraz ich wysiłkach na rzecz ochrony przyrody i cennych pejzaży. W 1841 roku Gdańskie Towarzystwo Upiększania protestowało przeciwko wycinaniu drzew w Lasach Oliwskich. Jak widać te same problemy mamy prawie 180 lat później.

Jak napisała Katarzyna Rozmarynowska we wstępie, „zielone miejskie enklawy tylko z racji swojego istnienia i długiego trwania zajmują ważne miejsce w strukturze miejskich przestrzeni publicznych, wpływają korzystnie na komfort życia mieszkańców oraz wizerunek i ocenę atrakcyjności miasta”.

Zatem poznawajmy razem historię gdańskich ogrodów i zróbmy wszystko, by nie odchodziły.

Tomasz Strug (listopad 2017)

Katarzyna Rozmarynowska, Ogrody odchodzące…? Z dziejów gdańskiej zieleni publicznej 1708–1945 (wyd. 2)

wydawnictwo słowo/obraz terytoria

ISBN: 978-83-7908-083-0

Seria: Gdańsk. Historia i współczesność

Informacja: 372 strony, format 190×245 mm, oprawa twarda

Biogram:

KATARZYNA ROZMARYNOWSKA

Adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej; prowadzi zajęcia z urbanistyki i architektury krajobrazu.

Pracę doktorską „Zespoły dworsko-ogrodowe ziemi lęborskiej. Przyczyny degradacji, warunki i możliwości przetrwania” obroniła w 1996 roku. Jej zainteresowania zawodowe są związane z szeroko pojętą problematyką miejską, historią sztuki ogrodowej, teorią i konserwacją zabytkowej zieleni oraz teorią architektury krajobrazu. Jest autorką wielu artykułów poświęconych tej tematyce. Oprócz prac o charakterze ściśle naukowym w jej dorobku znajdują się liczne opracowania studialne i projektowe, między nimi projekty rewaloryzacji zabytkowych parków w: Paraszynie (1982), Rzucewie (1983), Starbieninie (1984), Gdańsku – Park Przymorze (1994), Sopocie – Park Stawowie (1999), Oliwie – Schwabental (2000), we Wrzeszczu przy Politechnice Gdańskiej (2005) itd. Nie brakuje również projektów współczesnych, na przykład jej autorstwa jest projekt Zielonego Pomnika Jana Pawła II na gdańskiej Zaspie (2007).  

Ostatnia edycja: 13 grudnia, 2017 o 17:51