Reklama

Ptasia autostrada nad Oliwą i Gdańskiem może zderzyć się z wysokościowcami

Nawet 350 tys. ptaków w czasie jednej nocy potrafi przelecieć jesienią i wiosną tranzytem przez Gdańsk z Syberii do Afryki. Wprowadzenia zakazu budowy w pasie nadmorskim Gdańska i w w Oliwie przeszklonych budynków odbijających światło oraz wyższych niż 55 metrów to jeden z wielu postulatów wynikających z badania wędrówek ptaków w pasie nadmorskim Gdańska. Kolejnym jest wyznaczenie korytarzy ekologicznych w przestrzeni naziemnej oraz powietrznej wzdłuż pasa nadmorskiego począwszy od lasu Stogi po Jelitkowo oraz korytarz migracji ptaków wzdłuż dna doliny Potoku Oliwskiego oraz Doliny Radości.

Udostępnij facebook twitter Whatsapp Drukuj Wyślij emailem

Nawet 350 tys. ptaków w czasie jednej nocy potrafi przelecieć jesienią i wiosną tranzytem przez Gdańsk z Syberii do Afryki. Wprowadzenia zakazu budowy w pasie nadmorskim Gdańska i w w Oliwie przeszklonych budynków odbijających światło oraz wyższych niż 55 metrów to jeden z wielu postulatów wynikających z badania wędrówek ptaków w pasie nadmorskim Gdańska. Kolejnym jest wyznaczenie korytarzy ekologicznych w przestrzeni naziemnej oraz powietrznej wzdłuż pasa nadmorskiego począwszy od lasu Stogi po Jelitkowo oraz korytarz migracji ptaków wzdłuż dna doliny Potoku Oliwskiego oraz Doliny Radości.

Pomorskie Towarzystwo Hydrologiczno-Przyrodnicze w ramach dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku przeprowadziło badanie wędrówek ptaków w pasie nadmorskim Gdańska.

W wyniku powyższego zadania zebrano dokumentację, którą skrótowo przedstawia niniejszy tekst.

Na obszarze województwa pomorskiego przebiegają główne szlaki wędrówek ptaków w okresie wiosennej i jesiennej migracji.

Aspekt dotyczący istnienia szlaku migracyjnego nad aglomeracją Gdańska był dotychczas pomijany, bądź negowany, co w szczególności można zauważyć analizując dokumenty planistyczne miasta Gdańska, z kolei w dokumencie „Korytarze ekologiczne woj. Pomorskiego” zjawisko istnienia korytarza nad miastem zostało wręcz zanegowane. Zaistniały fakt był bezpośrednim powodem dowodowego wyjaśnienia czy nad aglomeracją trójmiejską znajduje się korytarz migracyjny ptaków. 
W tym celu przeprowadzono badania za pomocą radarów w dwóch punktach w Parku im. Ronalda Reagana oraz na terenie nieczynnego składowiska popiołów Jeziora Zaspa. Miejsce badań wskazuje mapa na zdjęciu w załączeniu.

W wyniku prac ustalono, że pas nadmorski Gdańska oraz Gdańsk Oliwa z całą pewnością leżą na szlaku wędrówkowym o znaczeniu kontynentalnym.
Niniejszymi badaniami udowodniono, że korytarz migracji ptaków obejmuje co najmniej następujące dzielnice Gdańska Stogi, Przeróbka, Młyniska, Letnica, Nowy Port, Brzeźno, Wrzeszcz Dolny, Zaspa-Młyniec, Zaspa-Rozstaje, Przymorze Wielkie, Przymorze Małe, Żabianka Wejhera Jelitkowo Tysiąclecia, a także dzielnicę Gdańska Oliwę.

Badanie wędrówek ptaków w pasie nadmorskim Gdańska Pomorskie Towarzystwo Hydrologiczno-Przyrodnicze w ramach dotacji z…

Opublikowany przez Pomorskie Towarzystwo Hydrologiczno-Przyrodnicze Poniedziałek, 19 sierpnia 2019

Badania radarowe jednoznacznie dowiodły, że w ciągu nocy w okresie migracji ptaków, w pasie nadmorskim może przelatywać blisko 350 tys. ptaków i stad ptaków.

Przeliczenie ilości ptaków na MTR, gdzie MTR jest to standaryzowany wskaźnik migracji (migration traffic rate), używany w tego typu badaniach wskazuje, że ilość przelotów stwierdzona w październiku 2018roku w Parku Reagana oraz w kwietniu 2019roku na terenie Jeziora Zaspa jest charakterystyczna dla obszarów znajdujących się w korytarzach migracji. 
Średnia godzinowa Ilość przelotów ptaków w pasie nadmorskim Gdańska w 2 okresach badawczych mierzone radarem horyzontalnym [ilość przelotów *km-1*h-1] w Parku Reagana i na Jeziorze Zaspa wynosiła odpowiednio 282 oraz 742.

Aglomeracja trójmiejska jest jedynym istotnym i stosunkowo dużym obszarem zwartej zabudowy w pasie całego południowego Bałtyku, gdzie skupia się istotny strumień migracyjny ptaków.

Nad miastem przelatuje min 240 gatunków ptaków w ogromnej większości chronionych.
W ciągu nocy migruje niejednokrotnie min 5 razy więcej ptaków niż w ciągu dnia , a biorąc pod uwagę że część wskazań dziennych radaru dotyczy przemieszczających się lokalnych ptaków (krukowate, mewy, gołębie) wskaźnik może być istotnie wyższy..

Nocą, na wysokości od 0-100 m w obszarze Gdańska migruje od 29-40% wszystkich odnotowanych przelotów ptaków. Wartość ta jest niezwykle wysoka, bowiem wskazuje na wyjątkowo silne prawdopodobieństwo występowania kolizji z budynkami.

Obszar migracji nad miastem przebiega szerokim strumieniem bez wyraźnych obszarów wyższych zagęszczeń i wbrew wcześniejszym oczekiwaniom główny strumień migracyjny nie kumuluje się w bezpośrednim sąsiedztwie linii brzegowej.


W szczególności korytarz migracji wiosennej jak i jesiennej przebiega w okolicy Parku Reagana gdzie ptaki wlatują w przestrzeń miasta, co prawdopodobnie wynika z mniejszego zanieczyszczenia światłem tej części miasta.

Głównymi kierunkami przelotów ptaków jesienią jest kierunek ze wschodu na zachód, a w okresie wiosennym z północnego zachodu na południowy wschód.

Potwierdzony i dowiedziony fakt występowania korytarza migracyjnego nad pasem nadmorskim jest o tyle istotny, że fakt jego istnienia nie jest brany pod uwagę w analizach przestrzennych i planistycznych.

migracja ptaków jesień 2019 wiosna

Występowanie tak intensywnie wykorzystywanego przez ptaki korytarza migracyjnego nad miastem jaki został zdiagnozowany w trakcie zrealizowanych badań budzi poważne obawy związane w szczególności z planami rozwoju i intensywnej zabudowy pasa nadmorskiego budynkami o wysokości 100 i więcej metrów.

W przypadku aglomeracji trójmiejskiej aspekt potencjalnej śmiertelności ptaków w wyniku kolizji jest o tyle istotny, że zjawisko to jest nie tylko wysoce prawdopodobne ale i niejednokrotnie już stwierdzane w wielu miejscach zarówno Gdańska jak i Gdyni.

migracja ptaków jesień 2019

Niniejsze badania wskazują, że konieczne jest przeprowadzenie pełnych badań radarowych obejmujących całe okresy wędrówkowe. Dokumentacja taka jest niezbędna i konieczna do możliwości podejmowania odpowiedzialnych i przemyślanych decyzji w kwestii możliwości rozbudowy i lokowania wysokich budynków w pasie korytarza migracyjnego miasta. 
Brak badań i ewentualnej diagnozy problemu może doprowadzić do poważnych strat środowiskowych.

Wytyczne:


1. Należy uwzględniać we wszystkich dokumentach planistycznych oraz procedurach administracyjnych w szczególności:
– wojewódzkich planach zagospodarowania przestrzennego,
– miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego,
– studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta,
– decyzjach o warunkach zabudowy,
– postępowaniach w sprawie ocen oddziaływania na środowisko oraz
– strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko,
korytarz migracji ptaków w pasie nadmorskim Gdańska oraz Gdańska Oliwy.


2. Należy zakazać budowy obiektów budowlanych utrudniających migrację ptaków lub zwiększających ich śmiertelność. W szczególności dotyczy to budynków o wysokości powyżej 55 metrów w pasie nadmorskim Gdańska oraz w Gdańsku Oliwie, a także obiektów budowlanych wyższych od obiektów typowych dla układów przestrzennych pasa nadmorskiego (tj. historycznych układów Brzeźna, Oliwy, Jelitkowa).


3. W pasie nadmorskim Gdańska oraz Gdańsku Oliwie należy zakazać budowy przeszklonych budynków odbijających światło.


4. W celu ochrony korytarza migracji ptaków należy wyznaczyć korytarze ekologiczne w przestrzeni naziemnej oraz powietrznej wzdłuż pasa nadmorskiego począwszy od lasu Stogi po Jelitkowo oraz korytarz migracji ptaków wzdłuż dna doliny Potoku Oliwskiego oraz Doliny Radości.


5. W celu ochrony korytarza migracji ptaków w wyznaczonych korytarzach ekologicznych należy ograniczyć zanieczyszczenie światłem, w szczególności przestrzeni publicznych oraz portowych w okresach intensywnej migracji ptaków tj. marcu, kwietniu, wrześniu oraz październiku.


6. W celu określenia całkowitej migracji jesiennej oraz wiosennej przez Gdańsk, a także poznania jej zmienności w zakresie ilości przelotów/wysokości oraz miejsc przelotów należy wykonać pełne badania radarowe obejmujące całe okresy wędrówkowe zgodnie z metodyką zawartą w opracowaniu Monitoring Avian Migration with Dedicated Vertical-looking Radar 2017 autorstwa Gregory V.Wills

Michał Przybylski

prezes Pomorskiego Towarzystwa Hydrologiczno-Przyrodniczego

Ostatnia edycja: 23 sierpnia, 2019 o 12:15