Halę Olivia trzeba natychmiast wyremontować, obalić płoty wokół Uniwersytetu Gdańskiego I stworzyć w tym miejscu prawdziwą przestrzeń publiczną – to podstawowe wnioski z międzynarodowej konferencji i warsztatów urbanistów i architektów.

Hala OIivia to zniszczona i zaniedbana perła architektury, liczne ogrodzenia oraz „amerykański krajobraz” biurowców i olbrzymich parkingów – tak w skrócie wygląda opis nieprzyjaznej przestrzeni jaką widzą w Oliwie zagraniczni urbaniści.

Bezstronne i profesjonalne spojrzenie specjalistów z zewnątrz ma pomóc w ujarzmieniu i poprawie jakości przestrzeni publicznej wykorzystywanej przez Uniwersytet Gdański, Halę Olivia i biurowce Olivia Business Centre.

W tym celu, od 8 do 11 grudnia, odbyła się międzynarodowa konferencja i warsztaty o nazwie „Vibrant Public Spaces. Rethinking the area of Gdańsk Przymorze – Uniwersytet”. Ze strony polskiej za ich organizację odpowiadało Towarzystwo Urbanistów Polskich i Biuro Rozwoju Gdańska.  W warsztatach wzięli udział urbaniści i architekci z Austrii, Holandii, Norwegii, Ukrainy i Polski. W warsztatach brali również udział przedstawiciele: Uniwersytetu Gdańskiego i Zarządu Dzielnicy Oliwa.

Przestrzeń ADHD

Bardzo ważnym elementem była wizyta studyjna w Oliwie. Uczestnicy konferencji i warsztatów swój spacer rozpoczęli na peronie SKM Gdańsk Przymorze – Uniwersytet. Z tego miejsca udali się do Olivia Business Centre, a później przechodząc obok Hali Olivia, poznawali jej historię. Po przejściu przez ul. Bażyńskiego, architekci od środka poznali kampus Uniwersytetu Gdańskiego.

Problemem było znalezienie bramy głównej do uczelni, która od kilku lat jest ogrodzona. Na jej teren można się dostać przez …  bramy wjazdowe dla samochodów.

Warsztaty w Biurze Rozwoju Gdańska    fot. Tomasz Strug

Po przejściu przez kampus wycieczka zmierzała w kierunku stacji PKM Strzyża idąc ścieżką dla rowerów wzdłuż al. Grunwaldzkiej. Przy Castoramie nie ma innej możliwości, ponieważ nie ma tam chodnika. Na stacji PKM Strzyża urbaniści z Holandii byli zszkokowani brakiem elektryfikacji nowej kolei. „Diesel! Jakie to drogie!” Wizyta studyjna skończyła się przejazdem tramwajem w kierunku Politechniki Gdańskiej.

Pracę warsztatową rozpoczęto na podstawie sześciu uwarunkowań:

tożsamość miejsca, powiązania obszarowe, masa krytyczna, skala ludzka (poruszanie się pieszych lub rowerów), promocja i marketing miejsca, proces (jak to wszystko zmienić).

Po wzięciu pod uwagę wszystkich czynników rozpoczęła się burza mózgów aby opracować sugestie zmian. Wszyscy się zgodzali, że potrzeba tu długoterminowej wizji. Okolice Hali Olivia mogą stać się w przyszłości kolejnym centrum Gdańska i całej metropolii gdańskiej.

Wyniki obserwacji uczestników warsztatów:

Pozytywne:

– Hala Olivia jest najważniejszym punktem tożsamości terenu

– dobre skomunikowanie (drogi dojazdowe, ścieżki dojazdowe, dojście piechotą)

Negatywne:

– monofunkcyjne wykorzystanie terenu

– mało wyraźna struktura urbanistyczna

– An American ladscape – amerykański krajobraz terenu (biurowce, parkingi naziemne)

– rozrzucona zabudowa bez planu spajającego

– płoty

– zorientowanie na ruch samochodowy (nawet reklamy zwrócone są w kierunku samochodów)

– dominacja parkingów naziemnych

– droga szybkiego ruchu (6 pasów al. Grunwaldzkiej, za mało przejść dla pieszych)

– brak powiązań terenu kampusu UG z otoczeniem

– dominacja wielkich reklam (billboardy, ekrany ledowe, zasłonięta Hala Olivia)

– niechęć do spędzania tu czasu z powodu braku lub niskiej jakości przestrzeni publicznej

– ciągi piesze niedopasowane do dróg wybieranych przez studentów (wydeptane ścieżki na trawnikach)

– przestrzeń ADHD – dużo się dzieje przy braku możliwości „zaczerpnięcia tchu” (przykład: w centrum kampusu UG stoją … wyłącznie śmietniki do segregacji śmieci)

Dwa centra terenu stanowią Hala Olivia oraz biblioteka główna UG. Planiści podczas warsztatów zaprojektowali oś „kręgosłup” biegnący od dzisiejszego stadionu UG i Olivia Business Centre w kierunku wydziałów uczelni zbudowanych przy ul. Abrahama. Od głównej osi rozchodzą się „żebra”, któe mają poprawić przepustowość terenu dla pieszych.

Sugestie uczestników warsztatów:

– Najbardziej oczywiste jest jak najszybsze wyremontowanie Hali Olivia i jej otoczenia –  jest to część dziedzictwa i punkt centralny tego rejonu, który będzie siłą sprawczą przemian omawianego terenu. Cyt.: „Wybudowaliście już ECS, budujecie Muzeum II Wojny Światowej. Sądzę, że teraz najważniejsze jest wyremontowanie i zrewitalizowanie Hali Olivia i otoczenia.”

– Niemal każdy uczestnik warsztatów podkreślał konieczność usunięcia ogrodzeń i likwidacji naziemnych parkingów.

– Teren musi stać się bardziej przyjazny dla pieszych – konieczne jest stworzenie połączonych ze sobą sieci skwerów i placów, które zachęciłyby do wejścia ludzi spoza terenu UG (np. plac z choinką lub jarmarkiem świątecznym).

– Utworzenie wyraźnego , centralnego wejścia na teren uczelni (przy ul. Bażyńskiego).

– Wprowadzenie mieszanych funkcji np. gastronomii, której brakuje. „Będzie gastronomia to przyjdą ludzie”.

– Ze względu na olbrzymią liczbę parkingów i płotów nie ma czytelnych płynnych wejść i wyjść z terenu UG, brakuje przenikliwości terenu.

– Zwolnienie ruchu na al. Grunwaldzkiej i stworzenie większej liczby przyjaznych przejść dla pieszych – Grunwaldzka dzieli ten teren na cześć wschodnią (Alchemia) i zachodnią (UG, Olivia).

– Lepsza architektura, sklepy i usługi mogą również spowolnić Grunwaldzką i uczynić z niej bardziej przyjazną przestrzeń.

– Poprawić dostępność do komunikacji miejskiej i jej atrakcyjność aby ludzie nie korzystali z prywatnych samochodów (m.in. ulepszenie przejścia ze stacji SKM)

– Zintegrowanie terenu z sąsiedztwem i mieszkańcami (zabudowa mieszkaniowa dzisiejszych ogródków działkowych wywarłaby masę krytyczną ludzi korzystających z terenu UG).

– Stworzyć dialog z wszystkimi zainteresowanymi.

– Stworzenie czytelnego oznakowania i orientacji w przestrzeni (z uwzględnieniem dojść do komunikacji miejskiej).

– Stworzenie wizualnej „bramy powitalnej” identyfikującej cały okoliczny teren  (np. odpowiednio zaaranżowany wiadukt PKM).

Co można i należałoby zrobić jutro?

– opracować nowe plany zagospodarowania przestrzennego

– uzyskać wspólny pogląd na nową wizję u interesariuszy terenów

– wsparcie dla nowej jakości kampusu z funkcjami miejskimi

– rozpoczęcie dialogu pomiędzy wszystkimi interesariuszami w skali całego Trójmiasta

– stworzenie ram instytucjonalnych, które skutecznie przeprowadzą dialog i podejmą skuteczne decyzje

fot. Tomasz Strug

Na skandaliczny stan Hali Olivia zwraca od dawna uwagę Rada Dzielnicy Oliwa. Z powodu fatalnego wyglądu tego oliwskiego symbolu,  radni dzielnicy wystąpili dwa lata temu do Prezydenta Gdańska z wnioskiem o wpisanie obiektu do rejestru zabytków.

Remont Hali Olivia planowany jest od lat. Zarządzający halą Klub „Stoczniowiec” deklaruje, że w 2016 roku planowane jest oczyszczenie elewacji głównej hali. Wymienione i podświetlone mają zostać szyby i witryny obiektu. Modernizacja ma się odbywać również dzięki pieniądzom z Urzędu Miejskiego.

W związku z tym, Komisja Zagospodarowania Przestrzennego Rady Miasta Gdańska zawnioskowałe do prezydenta Gdańska o zwrócenie szczególnej uwagi na estetykę elewacji Hali Olivia i nie zasłanianie jej po remoncie reklamami. Hala Olivia jest własnością miasta ale pozostaje w wieloletnim  zarządzie Klubu Sportowego „Stoczniowiec”.

Tomasz Strug

Rada Oliwy: zadbajcie o Halę „Olivia”, to powinien być zabytek!