Drewniane piszczałki z 1772 roku odkryto podczas trwającego remontu organów oliwskich. Jest ich blisko sto i są jednymi ze starszych spośród ośmiu tysięcy piszczałek tego słynnego instrumentu.

Naklejka z 1772 roku widziana od dołu dębowej piszczałki

Organy w Katedrze Oliwskiej jak i sama świątynia przechodzą obecnie największy od kilkudziesięciu lat remont. Renowacja instrumentu trwać będzie do końca roku, z przerwą na rozpoczynający się w piątek  53 Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej.

Słynne wielkie organy oliwskie na zlecenie Opata Jacka Rybińskiego zaprojektował i zbudował w latach 1763 – 1788 organmistrz Johann Wilhelm Wulff.  Poświęcił on na swoje dzieło 25 lat życia. Stan techniczny instrumentu przez wieki się zmieniał. Był on wielokrotnie przebudowywany. Szczególnie negatywnie dał się we znaki rok 1945. Wtedy to radzieccy żołnierze rozbili kontuar i rozkradli część piszczałek.

Atramentowy napis na papierze – zdjęcie wykonane przez Zdzisława Molina przy pomocy lusterka

Dotychczas sądzono, że poza piszczałkami prospektowymi z czasów Wulffa,  instrument nie ma w sobie nic oryginalnego ? opowiada Pierwszy Organista organów oliwskich prof. Roman Perucki.

Podczas prac konserwatorskich, na jednej z dębowych piszczałek natrafiono na atramentowy napis na papierowej naklejce. Na czerpanym papierze znajdują się między innymi inicjały A.E.C. oraz rok 1772. To potwierdza oryginalność tych piszczałek ukrytych wewnątrz instrumentu – mówi Zdzisław Molin z pracowni organmistrzowskiej. Póki co cały napis nie jest jeszcze rozszyfrowany – dodaje.

Zdzisław Molin przy wiatrownicy historycznej piszczałki z 1772 roku

Remont instrumentu trwa od 4 stycznia. W związku z nabożeństwami i ruchem turystycznym, prace prowadzone są głownie nocą. Warta 600 tysięcy złotych renowacja organów będzie zawieszona na czas corocznego, międzynarodowego festiwalu organowego. Prace remontowe będą prowadzone nawet do czwartkowego wieczoru ? dodaje profesor Perucki.
Przerwany zostanie także remont światyni – mówi proboszcz Katedry Oliwskiej ks. Zbigniew Zieliński. Niedawno zainstalowano ogrzewanie podłogowe, które czerpie energię z ciepła ziemi.  Odnowione zostały 72 okna witrażowe i 112 okien innych w tym drewnianych. Wyremontowano portal wejścia głównego, emporę organowa i rokokowy przedsionek świątyni. W poniedziałek podpisano umowy na wykonanie nowych prac: oświetlenia i monitoringu oraz instalacji: elektrycznej, przeciwłamaniowej i przeciwpożarowej. W katedrze mają być też zainstalowane przewodniki multimedialne dla turystów. Umieszczonych zostanie także ponad 30 kamer i za rok będzie można oglądać i zwiedzać katedrę on Line w internecie.

Remont Katedry Oliwskiej ma kosztować 8 milionów złotych. 75 procent pieniędzy to pieniądze od  Unii Europejskiej, pozostałą część dołożyło miasto Gdańsk. Remont będzie kontynuowany po wakacjach a skończy  się w lutym 2011 roku.

Tomasz Strug