19 września 2012 roku na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego odbył się wykład pt. „Ludzie partii. Pierwsi sekretarze KW PPR/PZPR w Gdańsku w latach 1945?1956”, wygłoszony przez historyka, doktoranta na Uniwersytecie Gdańskim i jednocześnie pracownika referatu badań naukowych gdańskiego oddziału IPN Piotra Brzezińskiego. Prezentujemy większą część tego ciekawego wykładu.

Oficjalnie byli szefami partyjnego okręgu. W praktyce znaczyli więcej niż wojewodowie i prezydenci Gdańska razem wzięci. Ich partia po dyktatorsku rządziła Polską przez ponad cztery dziesięciolecia, a podejmowane przez nich decyzje wpływały na życie setek tysięcy mieszkańców Wybrzeża. Kim byli gdańscy sekretarze? 

Prelegent przybliża słuchaczom, praktycznie nieznane, sylwetki szefów Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej (od grudnia 1948 r. Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej) w Gdańsku. Wykład obejmuje lata 1945?1956, czyli okres od momentu powstania pierwszych struktur PPR do przełomowego w historii PRL Października ?56. W omawianym okresie gdańską partią kierowało siedmioro pierwszych sekretarzy: 

– Janina Kowalska (1945) 
– Włodzimierz Melzacki (1945) 
– Władysław Dworakowski (1945?1947) 
– Stanisław Januszewski (1947?1948) 
– Witold Konopka (1948?1950) 
– Czesław Domagała (1950?1952) 
– Jan Trusz (1952?1956) 

Piotr Brzeziński przedstawia ich sylwetki oraz ścieżki karier, opierając się na niepublikowanych dotąd dokumentach, które odnalazł w kilkunastu archiwach rozsianych na terenie całego kraju. Prezentowany wykład jest wynikiem szerszych, prowadzonych przez Piotra Brzezińskiego, badań nad strukturami PPR i PZPR w regionie gdańskim. W przygotowaniu jest również osobna książka tego autora będąca zbiorową biografią przywódców gdańskiej partii z lat 1945?1990. Ukaże się ona nakładem gdańskiego oddziału IPN w 2013 r.