Zapraszamy na wyjątkowe spotkanie z Michałem Ślubowskim w Kawiarni Kafe Delfin. Na spotkaniu porozmawiamy o historii starej Oliwy, ale skupimy się na kobiecej perspektywie: przyjrzymy się życiu oliwskich gospodyń w świetle XVII-wiecznych dokumentów oraz oliwskim wizytom królowych i księżniczek. Nie zabraknie również historycznych wątków bliższych naszym czasom...

W kameralnym gronie i reżimie sanitarnym, ale już nie tylko online, a na świeżym powietrzu. Na stronie IKM ruszyły zapisy na specjalne, wiosenne spacery po gdańskich dzielnicach. Tematami spotkań będzie między innymi rozwój kolei w Nowym Porcie, dzieje Polaków w Oliwie w okresie Wolnego Miasta, przyroda i historia nad wodą - spacer rowerowy z Oruni do Krępca oraz park zdrojowy w Bohnsack - szlakiem przedwojennych restauracji i pensjonatów w Sobieszewie.

W poniedziałek 16 listopada rozpoczyna się głosowanie na pomysły mieszkańców zgłoszone do Budżetu Obywatelskiego 2021. Do głosowania dopuszczono ostatecznie 356 projektów, które będą mogły zostać zrealizowane na terenie Gdańska. Uwadze polecemy dwa projekty, których autorem jest oliwianin Cezary Kamiński.

W 75 rocznicę zakończenia II Wojny Światowej publikujemy relację prasową z 1936 roku przybliżającą historię brunatnych czasów w Oliwie i Gdańsku. Sięgamy do tekstu z organu prasowego NSDAP w Gdańsku, by pokazać jak indoktrynowani byli wówczas ludzie. 3 lata po tym wydarzeniu w Gdańsku rozpoczęła się wojna. 9 lat później walki przetoczyły się również i przez tę ulicę a na jej bruku ginęli ludzie.

Ale teraz cofnijmy się do 17 maja 1936 roku, jest godzina 11.45. W dużej części umundurowany tłum zebrał się przed budynkiem przy ówczesnej Am Schloßgarten 24 (obecnie ul. Opata Rybińskiego 24).

Der Danziger Vorposten, wydanie z poniedziałku 18 maja 1936,

Nowy dom narodowo - socjalistycznej młodzieży Oliwy

Poranna ceremonia otwarcia

Wczoraj rano został oddany do użytku nowy dom narodowo - socjalistycznej młodzieży w Oliwie. Z tego powodu odbył się wiec młodzieżowy, w którym oprócz Młodzieży Hitlera (Hitlerjugend) uczestniczyli: Jungvolk (obowiązkowa, od 1939 r., organizacja w strukturach Hitlerjugend, zrzeszająca chłopców w wieku 10–14 lat. Członkowie nazywani byli oficjalnie Jungvolkjunge, a potocznie Pimpf – przyp red. ) oraz BDM, SA i formacje polityczne. W chwalebnym blasku słońca formacje ustawiły się przed domem Hitlerjugend, który został odświętnie ozdobiony jodłami i godłami narodowymi. O godz. 11.45 przywódca Młodzieży Oliwskiej mógł zameldować przywódcy okręgu, burmistrzowi Temp (Erich Temp - przyp. red), że na uroczystość przybyło ponad 1000 członków organizacji młodzieżowych i partyjnych.

Widzom został zaprezentowany wspaniały obraz: przed budynkiem, obok mównicy, maszerowały flagi. Na ulicy, na placu, stali chłopcy Pimpfe i Hitlerjugend, dziewczęta BDM i honorowe formacje organizacji partyjnych. Wokół tego placu można było zobaczyć szerokie kręgi mieszkańców Oliwy, którzy z dużego głośnika słuchali przemówień przywódcy okręgu Tempa i Oberbannführera Glashagena ((HJ-Oberbannführer Heinz Glashagen – przyp - red)

"Wiec narodowosocjalistycznej młodzieży Oliwy. Formacje rozpoczęły się przed domem narodowosocjalistycznej młodzieży - niezliczona ilość widzów otoczyła plac"    Phot. Sönnke

(…) Po proklamacji, naczelnik powiatu sopocko-oliwskiego, burmistrz Temp, wszedł na mównicę, aby zwrócić się do narodowo-socjalistycznej młodzieży Oliwy.

Szef okręgu Temp porównywał zwartą organizację i jednolite przywództwo młodzieży dziesiejszej Rzeszy z młodzieżą poprzedniej epoki, ponieważ istniały niezliczone organizacje młodzieżowe o róznych światopoglądach i celach. Obecnie istnieje tylko jedna niemiecka organizacja młodzieżowa: Hitlerjugend. HJ jest jedyną organizacją młodzieżową, która może rościć sobie prawo do wszystkiego. Lider okręgu Temp wskazał następnie na nowy dom dla młodzieży, w którym chciałby aby stał się on prawdziwym domem dla chłopców: Nasza młodzież potrzebuje domów, w których będzie mogła z radością i chęcią pracować dla wielkiego celu i wielkiego zadania niemieckiej młodzieży - przejąć dziedzictwo tych, którzy są teraz na czele państwa i partii i których pewnego dnia, kiedy ci chłopcy dorosną, już zabraknie.

Po pieśni wykonanej przez oliwski Jungvolk, przywódca gdańskiej Hitlerjugend Oberbannführer Heinz Glasdagen dokonał otwarcia domu i przekazania go do użytku.

Utrzymujcie dom w czystości, powiedział Oberbannführer Glashagen. Tak, aby służył swojemu celowi: w tym domu zostaną wychowani przywódcy, którzy będą wiernie służyć Führerowi i niemieckiej Rzeszy.

Na komendę "flagę podnieść " po raz pierwszy na maszcie przed domem młodzieży hitlerowskiej zawisła flaga nowej niemieckiej młodzieży, flaga Hitlerjugend.

"Nowy dom Młodzieży Hitlera Uroczysta ceremonia podnoszenia flagi"  Phot. Sönnke        Po prawej to samo miejsce 84 lata później  fot. Tomasz Strug

Po uroczystości goście honorowi, wśród których byli liderzy partii i jej oddziałów, a także przedstawiciele Schutzpoltzei, weszli do budynku na krótkie zwiedzanie.

Na parterze domu znajdują się dwa duże pokoje, do których wprowadził się teraz Jungvolk. Na górnym piętrze Hitlerjuend ma swoje biuro i pokój, który jest przeznaczony na wieczernice i dobrze się do tego nadaje. Od kilku tygodni cały budynek był gruntownie remontowany. Ściany pomieszczeń zostały pomalowane na jasne kolory. Wyposażenie pokoi jest jasne i proste, w stylu Hitlerjugend. Jedyną dekoracją, którą można znaleźć w pokojach, są zdjęcia Führera i Reichsjugendführera, a także zdjęcia przywódców partii i Rzeszy, których - co jest naturalne w Domu Hitlerjugend - nie brakuje w żadnym z pokoi.

Krótkie zwiedzanie budynku pokazało, że dla narodowo- socjalistycznej młodzieży stworzono dom, w którym chłopcy lubią przebywać i w którym wielokrotnie będą czerpać radość z wieczernic.

Wczoraj po południu odbył się wieczór towarzyski wszystkich przywódców HJ, Jungvolku oraz przywódczyń BDM, na który kawę i ciasto ofiarowała społeczność oliwskich kobiet.

tlum. ts

Budynek nr 24 przy ul. Armii Radzieckiej 24 w 1977 roku.   Fot. Artur Wołosewicz 

Maj 1936 i maj 2020

Monntag, den 18 Mai 1936, Der Danziger Vorposten

Das neue Heim der nationalsozialistischen Jugend Olivas

Die Einweihungsfeier am gestrigen Vormittag

Gestern vormittag wurde das neue Heim der nationalsozialistischen Jugend in Oliva dem Gebrauch übergeben. Aus diesem Grunde fand eine Jugcndkundgebung statt, an der sich außer der Hitlerjugend, dem Jungvolk und dem BDM auch Formationen der SA und der Politischen leiter teilnahmen. Bei herrlichem Sonnenschein waren die Formationen vor dem Haus der Hitlerjugend, das mit Tannengrün und Hoheitszeichen festlich geschmückt war, angetreten. Um 11.45 Uhr konnte der Führer des Olivaer Jungvolks dem Kreisleiter, Oberbürgermeister Temp, mehr als 1000 angetretcne Mitglieder der Hitlerjugend und der Parteigliederungen melden.

Ein herrliches Bild bot sich den Zuschauern dar: Vor dem Gebäude waren neben der Rednertribüne die Fahnen aufmarschiert. Auf der Straße standen in einem Viereck die Pimpfe und Hitlerjungen, die Mädels des BDM und die Ehrenformationen der Parteigliederungen. Um dieses Viereck herum sah man weite Kreise der Olivaer Bevölkerung, die die Reden des Kreisleiters Temp und des Oberbannführers Glashagen mittels eines großen Lautsprechers mithörren.

Mit einem zackigen Marsch, der vom Musikzug der Danziger Hitlerjugend in gewohnt schneidiger Weise gespielt wurde, begann die Kundgebung. Nach einem Vorspruch betrat der Kreisleiter des Kreises Zoppot-Oliva, Oberbürgermeister Temp die Rednerkanzet, um zu der nationalsozialistischen Jugend Olivas zu sprechen.

Kreisleiter Temp stellte die straffe Organisation und die einheitliche Jührung der Jugend des heutigen Reiches im Gegensatz zu der Jugend der Zeit, da es unzählige Jugendorganisationen mit ebensovielen Weltanschauungen und Zielen gab. Heute gibt es nur noch eine deutsche Jugendorganisation: Die Hitlerjugend. Die HJ ist die einzige Jugendorganisation, die den Totalitätsanspruch erheben kann. Kreisleiter Temp wies dann auf das neue Jugendheim hin, von dem er wünschte, daß es den Jungen ein wirkliches Heim werden möge: Unsere Jugend braucht Heime, in denen sie gerne und freudig arbeitet für das große Ziel und die große Aufgabe der deutschen Jugend: Einst das Erbe derer zu übernehmen, die heute ln führender Stellung des Staates und der Partei sind und die einst, wenn diese Jungen erwachsen sind, nicht mehr sein werden.

Nach einem Lied, das die Spielschar des Olivaer Jungvolk sang, übergab der Führer der Danziger Hitlerjugend. Oberbannführer Heinz Glasdagen, das Heim seinem Gebrauch.

Haltet das Haus rein, so sagte Oberbannführer Glashagen. damit es seinen Zweck erfüllt: Zu diesem Haus sollen Führer erzogen werden, die treu dem Führer und dem dentstchen Reiche dienen.

Bei dem Kommando „Heißt Flagge" ging am Fahnenmast vor dem Hause der Hitlerfugend zum ersten Male die Fahne der neuen deutschen jugend, die Fahne der Hitlerfugend hoch.

Nach der Mhrerehrung begaben sich die Ehrengäste. unter denen man Führer der Partei und idrer Gliederungen, sowie Vertreter der Schutzpolitzei sah zu einer kurzen Besichtigung in das Gebäude.

Das Erdgeschoß des Hauses hat zwei große Räume, in die nun das Jungvolk eingezogen ist. Im oberen Geschoß hat die Hitlerjugend ihre Dienststelle und einen Raum, der für Heimabende, vorgesehen ist und sich für diesen Zweck gut eigner. Seit einigen Wochen ist das ganze Gebäude einer gründlichen Instandsetzung unterzogen worden. Die Wände der Zimmer haben einen in Hellem Farbton gehaltenen Anstrich erhalten. Die Einrichtung der Räume ist schlicht und einfach, wie es dem Stile der Hitlerjugend entspricht. Der einzige Schmuck, den man in den Räumen finden wird, sind Bilder des Führers und des Reichsjugendführers, sowie Bilder der Führer der Partei und des Reiches, die — wie es sich in einem HJ Heim von selbst versteht — im keinem der Räume fehlen.

Der kurze Rundgang durch die Räumlichkeiten hat gezeigt, daß in der nationalsozialistischen Jugend ein Heim entstanden ist, in dein sich die Jungen gerne aushalten und in dem die Jungen ihre Heimabende noch einmal so gerne mitmachen werden.

Am Nachmittag des gestrigen Tages fand noch eilt Kameradschaftsabend sämtlicher HJ, Jung-volk-Führer und BDM Führerinnen statt, der dem es von der Frauenschast Olivas gestifteten Kaffee und Kuchen gab.

Bild 1 - Das neue Heim der Hitlerjugend

Die feierliche Flaggenhiffung

Phot. Sönnke

Bild  2 - Die Kundgebung der nationalsozialistische Jugend Olivas

Die Formationen sind vor dem nationalsozialistischen Jugendheim angetreten — Unzählige Zuschauer umsäumen den Platz

Phot. Sönnke

Na tropach lokalnych historii

Autorytety i osobowości

Zapraszamy serdecznie na kolejną prezentację Danuty Siemińskiej 

w ramach cyklu spotkań poświęconych

niezapomnianym mieszkańcom Oliwy.

Bohaterem spotkania będzie

Stefan Stankiewicz

Artysta malarz z Oliwy.

28 października, poniedziałek / godzina 17:00

Zapraszamy do kolorowego, żywiołowego świata artysty.

Poznajmy bliżej tego niezwykłego człowieka, który w tradycyjny sposób,

poprzez barwne impresje, potrafi uchwycić piękno świata.

Prezentacji będzie towarzyszyć niewielka wystawa obrazów

Stefana Stankiewicza.

Cykl wykładów "Autorytety i osobowości" ma przypomnieć i upamiętnić postaci, które pozostawiły po sobie wyraźny i trwały ślad. Twórczo zaangażowani - z sukcesami i porażkami, kojarzeni są zazwyczaj z uprawianą dyscypliną. I mimo dostępnej i wszechogarniającej informacji wiedza o ich życiu, dorobku i poglądach jest na ogół znikoma. Dlatego pragniemy przybliżyć sylwetki tych oliwian, których losy osobiste splecione z losami narodu są dla nas, współczesnych, nie tylko historią, ale także spotkaniem z ludźmi ciekawymi, żyjącymi szlachetnie i z pasją.

Prowadząca:
Danuta Siemińska. Ukończyła Wydział Filologiczny Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zawodowo była związana z Politechniką Gdańską. Jest autorką felietonów biograficznych i wywiadów, prezentujących sylwetki zasłużonych postaci uczelni - publikowanych w "Piśmie PG". Współpracowała przy wydaniu monografii jubileuszowej "Pionierzy Politechniki Gdańskiej". Współtworzyła i redagowała wydawnictwo "Z historii Politechniki Gdańskiej".

Miejsce:

Oliwski Ratusz Kultury, Opata Jacka Rybińskiego 25

Zapis video wykładu dra Jana Daniluka, który został wygłoszony w ramach projektu Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki po Oliwie.

Szukamy informacji i zdjęć na temat pierwszego krzyża upamiętniającego ofiary grudnia 1970 roku, który ustawiono na końcu ul. Abrahama.

To już drugie wakacje w czasie których Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki zapraszają na spacer oliwskimi ulicami i zaułkami. Zwiedzać dzielnice można również z wydanym przewodnikiem, w którym spisano nieznane powszechnie informacje z wielu tras.

Katedra, kościół św. Jakuba, Dwory Oliwskie czy domki przy ul. Kwietnej. Opisania dawnej architektury Oliwy podjął się Jakub Szczepański.