W dniach 18 i 19 czerwca, w Hali Sportowej Gdańskiej Szkoły Floretu przy ulicy VII Dwór 6 w Gdańsku, odbywał  się turniej Baltic Master Cup 2011. To czwarty turniej cyklu Pucharu Polski Weteranów Szermierki. Drugiego dnia zawody przerwano z powodu rodzinnej tragedii jednego z uczestników turnieju.

Pierwszego dnia (w sobotę) odbył się turnieje we florecie oraz w szabli. Jeden i drugi turniej rozegrano w formule "każdy z każdym".  W obu broniach zwycięzców musiały wyłonić dodatkowe walki barażowe.
 
Turniej floretowy:
Ryszard Cała - miejsce pierwsze
Tomasz Surowiec - miejsce drugie
Grzegorz Szmidt - miejsce trzecie
 
Turniej szablowy:
Wiesław Nowicki - miejsce pierwsze
Grzegorz Konwiński - miejsce drugie
Krzysztof Ołdyński - miejsce trzecie
 
Drugiego dnia zawodów miał rozegrać się turniej szpadowy, jednak już na samym początku, bo niespełna po pół godzinie od rozpoczęcia zawodów otrzymaliśmy tragiczną wiadomość: córka naszego kolegi, weterana, została zabita na Mazurach, przez rozpędzony quad.
 
Zawody zostały przerwane.
 
Leszku, jesteśmy z Tobą.
 

Lech Szczerbowski

W połowie czerwca Stowarzyszenie "Gertruda" wspólnie ze Stowarzyszeniem "Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej" wystąpiło w liście otwartym do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków ? Mariana Kwapińskiego, z wnioskiem o udzielenie informacji na temat błędów i zaniedbań WZK dot. ochrony zabytków. Wśród 10 wybranych i najpilniejszych zdaniem autorów spraw, wymienione są dwa zabytkowe obiekty w Oliwie:  Dwór IV przy ul. Polanki oraz dawna zajezdnia tramwajów konnych przy al. Grunwaldzkiej 535/537. Publikujemy list otwarty Stowarzyszeń: "Gertruda" i "FRAG" oraz odpowiedź rzecznika prasowego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Niszczejące arkady Dworu IV

Szanowny Panie Konserwatorze,

Stowarzyszenie Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej oraz Stowarzyszenie Gertruda, jako organizacje żywotnie zainteresowane dobrem obiektów zabytkowych znajdujących się na terenie woj. Pomorskiego, z rosnącym niepokojem obserwują fatalną sytuację wielu z nich, którą ilustrują przytoczone poniżej przykłady. Z przykrością stwierdzamy fakt braku należytego nadzoru nad stanem utrzymania zabytkowych obiektów ze strony służb Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku.

Stowarzyszenie Gertruda jest organizacją pozarządową, której główne statutowe cele obejmują ochronę i promocję zabytków Województwa Pomorskiego. Potwierdza to fakt nadania nam uprawnień Społecznego Opiekuna Zabytków przez Prezydenta Miasta Gdańska. Na przestrzeni 2 lat działalności podjęliśmy wiele inicjatyw mających na celu poprawę losu zapomnianych i pozbawionych opieki zabytków oraz innych wartościowych architektonicznie i historycznie obiektów na terenie Województwa Pomorskiego. Efektem tych działań jest zabezpieczenie Bastionu Św. Gertrudy (nr rej 293 z 24.02.1967r.) i Szańca Jezuickiego (nr rej 269 z 14.06.1968r.) wraz z zainicjowaniem poważnych rozmów na temat przyszłego zagospodarowania tych obiektów, 4 wnioski o wpis z urzędu do Rejestru Zabytków wraz z wykonaniem obszernej dokumentacji inwentaryzacyjnej, udział w tworzeniu gminnej ewidencji zabytków w Gdańsku oraz współpraca z wieloma podmiotami gminnymi i pozarządowymi.

Stowarzyszenie Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej jest organizacją pozarządową zajmującą się szeroko pojętym rozwojem metropolii trójmiejskiej. Podejmujemy działania zmierzające do poprawienia jakości życia mieszkańców. Inicjujemy oraz wspieramy działania, które mają na celu stworzenie nowej jakości w otaczanej nas rzeczywistości. Szczególnie bliskie są nam zagadnienia przestrzenne, dla których odwołujemy się do dominujących już w świecie zachodnim zjawisk, takich jak: reurbanizacja, rewitalizacja, partycypacja społeczna. Podjęliśmy szereg inicjatyw związanych z ochroną niszczejących zabudowań zabytkowych m.in. Zakładów Mięsnych, czy przedproży Głównego Miasta, a także modernistycznego budynku dawnego komisariatu mieszczącego się przy ul. Kartuskiej, zagrożonego oszpecającą przebudową. Jesteśmy organizacją, która wspierając szeroko pojęty rozwój, pamięta o historycznym dziedzictwie miejsca.

Niniejszym pismem pragniemy zwrócić uwagę na skandaliczny stan cennych obiektów zabytkowych oraz kolejny raz zaapelować o podjęcie wobec nich działań, o których mowa w Art. 38 oraz 49 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Organizacje pozarządowe chętnie służą pomocą w zakresie konsultacji sposobu postępowania z obiektami i obszarami zabytkowymi, dysponując bieżącymi informacjami na temat ich stanu. Uważamy, że polityka ochrony zabytków powinna być kształtowana we współpracy z takimi organizacjami i uwzględniać ich cenne obserwacje terenowe, których WKZ, z uwagi na charakter swojej pracy, nie jest w stanie poczynić.

Zwracamy się także z prośbą o udzielenie informacji na temat działań, jakie podejmuje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gdańsku w opisanych poniżej sprawach.

1) IV Dwór Oliwski ? nr rej. 277 z 25.07.1969

Sytuacja tego obiektu jest przedmiotem zainteresowania Stowarzyszenia Gertruda od 2008 roku, ponieważ od tego czasu, w związku z zaprzestaniem użytkowania, jego dewastacja postępuje w bardzo szybkim tempie. Nasze wielokrotne interwencje w urzędzie WKZ nie spowodowały należytej reakcji. Przeprowadzona ostatecznie, po wielu ustnych monitach, kontrola nie pociągnęła za sobą żadnych działań formalnych.

Załącznik 1 jest kopią listu skierowanego do Marszałka Województwa Pomorskiego w sprawie ratowania IV Dworu. W piśmie przedstawiona jest sytuacja obiektu, oraz karygodna wobec stanu faktycznego opinia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Kolejne pismo (załącznik 2), skierowane w tej sprawie do Marszałka Województwa, pozostało bez odpowiedzi.

2) Baza paliwowa Kriegsmarine

Załącznik 3 jest kopią wniosku Stowarzyszenia Gertruda o wpis z urzędu do rejestru zabytków województwa pomorskiego Bazy Paliwowej Kriegsmarine w Gdyni. Jest to potężny obiekt militarny, który przetrwał do naszych czasów w bardzo dobrym stanie. Niestety w przeciągu ostatnich lat stopień dewastacji spowodowany przez nieodpowiednie zabezpieczenie terenu jest znaczący. Wojewódzki Konserwator Zabytków w tym przypadku pokazuje niebywałą opieszałość, gdyż od 2009 roku nasz wniosek nie został rozpatrzony.

3) Zakłady Mięsne w Gdańsku ? nr rej 1029 z 01.08.1983r.

Zespół zabytkowych budynków przemysłowych od czasu upadku przedsiębiorstwa popadał stopniowo w dewastację, której kulminacją był wielki pożar głównych hal pod koniec lat 90. W 2010 r. wybuchł kolejny pożar, który strawił część zabytkowego budynku administracyjnego rzeźni przy ul. Angielska Grobla.

Stowarzyszenie FRAG skierowało do WKZ 3 sierpnia 2010 r. oraz 18 lutego 2011 r. pisma z zapytaniem o podjęte działania w sprawie wyegzekwowania od właściciela zabezpieczenia zniszczonego zabytku (załącznik 4, 5), jednakże do dnia dzisiejszego nie otrzymaliśmy odpowiedzi, a rzeczony zabytek poza zamurowaniem otworów wejściowych i okiennych nie został należycie zabezpieczony przed dalszą degradacją.

4) Bastion Św. Gertrudy ? nr rej 293 z 24.02.1967r.

Obiekt ten, po zaprzestaniu użytkowania na początku lat 90-tych XX w., był praktycznie pozbawiony jakiejkolwiek opieki i zabezpieczeń. Nieuporządkowany stan prawny czynił go de-facto obiektem ?niczyim?. Urząd WKZ, mimo, iż miał świadomość tego stanu rzeczy, jak również informacje m.in. o odbywających się w Bastionie libacjach alkoholowych i innych działaniach prowadzących do dewastacji zabytku, nie podjął żadnych działań zmierzających do uporządkowania sytuacji.

Stowarzyszenie Gertruda zajęło się tematem Bastionu w 2009 roku, dążąc do uporządkowania stanu prawnego i zabezpieczenia zabytku. Na skutek tych działań obiekt trafił pod administrację GZNK BOM-2. Od samego początku urząd WKZ wykazywał się w tych sprawach opieszałością a zainicjowanie kolejnych działań wymagało licznych monitów.  Z tego powodu od chwili podjęcia tematu przez Stowarzyszenie Gertruda do pierwszej inwentaryzacji upłynęły ponad 3 miesiące, a obiekt zyskał administratora po ponad roku, przy czym przez ten czas ciągle postępowała jego dewastacja. Obecnie nie widać żadnego zainteresowania dalszym losem Bastionu ze strony WKZ.

5) Szaniec Jezuicki ? nr rej 293 z 24.02.1967r.

Jest to kolejny przykład cennego obiektu zabytkowego, który po opuszczeniu przez dzierżawcę został pozostawiony własnemu losowi bez choćby podstawowych zabezpieczeń. Tylko dzięki działaniom Stowarzyszenia Gertruda i operatywności dyrektora BOM-4 (administrator obiektu) obiekt ten został należycie zabezpieczony a jego przyszłość stała się przedmiotem poważnych rozmów na szczeblu władz miasta. Tym nie mniej odnosimy wrażenie, że tego rodzaju inicjatywy powinny być podejmowane z urzędu przez WKZ.

6) Zajezdnia tramwajów konnych w Oliwie ? nr rej 1139 z 16.01.1996r.

Unikalna, zabytkowa XIX-wieczna zajezdnia tramwajowa, po zakończeniu pełnienia swojej pierwotnej funkcji przez lata służyła jako zespół budynków fabrycznych. Po zaprzestaniu produkcji obiekt popadł w zaniedbanie czego zwieńczeniem był wybuch pożaru pod koniec lat 90, który zniszczył część głównego budynku. Od tego czasu nienależycie zabezpieczony obiekt popada w coraz większą ruinę. W lipcu ubiegłego roku WKZ zadeklarował, iż rozpoczął działania mające wyegzekwować od właściciela zabezpieczenie zabytkowego obiektu oraz przedstawienie planu jego rewitalizacji. W przypadku nie zrealizowania przez właściciela tych wytycznych WKZ zapowiadał wszczęcie procedury wywłaszczającej. Jednakże do dnia dzisiejszego budynki zajezdni pozostają niezabezpieczoną ruiną, natomiast WKZ nie informuje o efektach wszczęcia procedury wywłaszczającej. Nie wiadomo nawet czy takie działania rzeczywiście zostały przez WKZ podjęte.

7) Zabytki hydrotechniki na terenie Gdańska

Miasto Gdańsk, z uwagi na bogatą historię sieci wodociągowej, posiada wiele cennych zabytków techniki, związanych z zaopatrzeniem miasta w wodę. Są to interesujące pod względem architektonicznym budynki, historyczna armatura, potężne podziemne zbiorniki, stanowiące niekiedy arcydzieła sztuki inżynierskiej. Niestety, są to obiekty szczególnie zaniedbane. Wyłączone z eksploatacji obiekty są demolowane i rozkradane niekiedy w stopniu nie pozwalającym na ratunek (zbiornik wodny Stara Dolina w Gdańsku-Oliwie, pochodzący z 1911 roku). Należy podkreślić, że są to obiekty, pochodzące nierzadko z XIX wieku, zachowane w oryginale, a mimo tego prawie żaden z nich nie doczekał się wpisu do rejestru zabytków. Ponadto występuje konflikt pomiędzy ochroną zabytków i ochroną przyrody, ze względu na występowanie w obiektach nietoperzy.

Problem ten jest wyjątkowo trudny do rozwiązania, ponieważ urząd WKZ nie jest w tej materii przygotowany merytorycznie a także nie odpowiada na inicjatywy zmierzające do wypracowania konsensusu pomiędzy organizacjami ekologicznymi a organizacjami chroniącymi zabytki.

Przykładem jest pionierskie wielostronne spotkanie, zorganizowane z inicjatywy Stowarzyszenia Gertruda przez Wydział Środowiska UM w Gdańsku, które miało zapoczątkować wspólną, zrównoważoną politykę w tej kwestii. Pomimo zaproszenia, na spotkaniu tym nie pojawił się żaden przedstawiciel WKZ.

8 ) Przedproża Głównego Miasta

Sztandarowe zabytkowe elementy architektoniczne historycznego centrum Gdańska, które w wielu przypadkach nie były remontowane od czasu powojennej odbudowy miasta, są obecnie często w katastrofalnym stanie technicznym. Ich mury są popękane i nadkruszone, a kamienne elementy opierające się na nich niekiedy obluzowane. Problem ten dotyczy szczególnie przedproży przy kamienicach Długiego Targu, ul. Chlebnickiej, Piwnej, Mariackiej, św. Ducha oraz Targu Rybnego. Nie odnotowaliśmy aktywności WKZ w zakresie egzekucji od właścicieli przywrócenia tych, często figurujących w rejestrze zabytków obiektów do należytego stanu technicznego.

9) Mur zamku komturii gdańskiej przy ul. Wartkiej ? nr rej 470 z 22.02.1974

Jedyny istniejący fragment muru średniowiecznej warowni gdańskiej nosi znamiona daleko posuniętej degradacji. Powierzchnia muru na całej długości jest silnie zniszczona i posiada wiele ubytków. Ten cenny zabytek powinien zostać zabezpieczony oraz poddany pracom konserwacyjnym aby zapobiec jego dalszej erozji.

10) Modernistyczna architektura Wolnego Miasta Gdańska

Problematyka ochrony dziedzictwa zabytkowej architektury modernistycznej w Gdańsku jest tematem nadal pomijanym. Podczas gdy w sąsiedniej Gdyni budownictwo międzywojenne otoczone jest ochroną i remontowane zgodnie ze swymi pierwotnymi założeniami stylistycznymi, w Gdańsku pozbawione jest ono jakiejkolwiek ochrony. W efekcie tego, gdy przychodzi konieczność remontu lub przebudowy, brak konserwatorskiego nadzoru sprawia, iż najczęściej budynki te są remontowane i przebudowywane niewłaściwie, tracąc swoją wartość architektoniczną i historyczną. Problem dotyczy zastosowania nieodpowiednich materiałów elewacyjnych, stosowania kolorystyki niepasującej do modernistycznej stylistyki oraz niezachowywania oryginalnych podziałów okiennych. Kwestia ta dotyczy zarówno zabytków międzywojennego budownictwa mieszkaniowego (przykładowo kamienice znajdujące się na ul. Kartuskiej, Zakopiańskiej, Tarasy, Legionów, Kościuszki, Hallera), jak  i gmachów użyteczności publicznej (przykładowo budynek Szpitala Wojewódzkiego, budynek wydziału farmaceutycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego). Uważamy, iż urząd WKZ powinien przedsięwziąć działania zmierzające do zapobieżenia dalszej dewastacji budownictwa z czasów Wolnego Miasta Gdańska oraz stworzenie warunki dla skutecznej ochrony tego typu architektury.

Stowarzyszenie "Gertruda" / Stowarzyszenie "Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej

Pozbawione dachu mury dawnej zajezdni tramwajów konnych

Odpowiedź na list otwarty SMPZ Trójmiasta ?Gertruda?  i Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej

W "Liście otwartym" Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej i Stowarzyszenie Gertruda zarzuciło Pomorskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków błędy, opieszałość i zaniedbania w stosunku do wybranych obiektów zabytkowych, które to ich zdaniem członków ?spowodowały znaczące pogorszenie obiektów zabytkowych jak i ich prawdopodobną niemożność odratowania?.

Publiczna dyskusja na temat ochrony dziedzictwa kulturowego ma ? wobec przytoczonych faktów, ale także wobec innych znanych faktów, choćby dotyczących inwestycji w obszarach zabytkowych ? sens uświadamiania powinności ochrony dobra wspólnego, takiej samej jak ochrona suwerenności i integralności państwa (o czym mówi 5 art. Konstytucji RP). Sądzę nawet, że tej powinności nie potrzeba uświadamiać, szczególnie działaczom organizacji społecznych.

Prawo obowiązuje erga omnis. Prawo planowania przestrzennego zobowiązuje samorządy do dbałości o ład i funkcjonalność przestrzeni publicznych, nie tylko zabytkowych. Prawo budowlane zobowiązuje każdego właściciela nieruchomości, nie tylko zabytkowej, do dbania o jej stan techniczny i estetyczny. W tych warunkach prawo ochrony zabytków odróżnia opiekę nad zabytkiem, którą sprawuje jego właściciel, zobowiązany ponadto do prowadzenia prac konserwatorskich oraz korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości, od ochrony zabytków, którą sprawuje urząd konserwatorski, zobowiązany w pierwszej kolejności do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla opieki nad zabytkami. Dopiero w następnej kolejności urzędy konserwatorskie zapobiegają zagrożeniom mogącym szkodzić zabytkom, ich niszczeniu i niewłaściwemu użytkowaniu. Owo zapobieganie polega więc na zapewnieniu właściwych warunków ochrony wartości zabytkowych w aktach prawa miejscowego, decyzjach organów administracji budowlanej oraz ustalaniu z właścicielami warunków inwestycji pozwalających zachować zabytek w jak najlepszym stanie i możliwie udostępniony, dlatego właśnie, że jest dobrem wspólnym.

W całej tym systemie praw i obowiązków zawsze znajdą się indywidua nieuczciwe w sensie respektowania prawa i nielojalne wobec współbliźnich. Na tę sytuację właśnie przewidziany jest nadzór konserwatorski. On także ma swoje prawa, np. prawo odwoływania się od nakazów konserwatorskich do wyższych instancji, prawo składania skarg na działania urzędowe do owych instancji a także do organów ścigania. Oczywiście ktoś nieuczciwy i nielojalny skrupulatnie korzysta z tych możliwości. Trudno byłoby mi wskazać inny urząd, na który równie gorliwie skarżą się ludzie i instytucje. Zatem ocena pracy urzędów konserwatorskich jest wszechstronna i wnikliwa. Ocena ta leży w gestii Ministra Kultury i daje się mierzyć ilością uchylonych decyzji urzędowych, Wojewody oceniającego pracę urzędu raportami kontroli przestrzegania prawa i gospodarowania środkami finansowymi, Prokuratury, która każdej jesieni zajmuje się doniesieniami, głównie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, o straszliwych czynach Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Doliczyć można parę spraw przed Sądami Administracyjnymi, ale urząd nie prowadzi takich statystyk. Istotnym jest tutaj tylko stwierdzenie, że legitymacja Społecznego Opiekuna Zabytków ? w opinii opiekuna ? daje mu większe prawa do oceny pracy urzędu, niż wszystkim organom do tego powołanym.

Sprawy, o których wspominają stowarzyszenia, są urzędowi doskonale znane. Oto kilka faktów dotyczących listy publikowanych ?grzechów?.

W przypadku dawnej zajezdni tramwajów w Oliwie, wszystkie działania podejmowane przez konserwatora bieżąco opisują trójmiejskie media. Dotarcie do tych publikacji nie jest żadnym problemem.

Każdy akt niszczycielski w Zakładach Mięsnych jest badany przez Policję. Kontrole urzędowe (ostatnia w kwietniu br.) nie poprawią sytuacji natychmiast, bo droga do egzekwowania obowiązków zagranicznego właściciela wiedzie przez wyroki sądów a terminy rozpraw są odlegle.

W sprawie bezpańskiego Bastionu Św. Gertrudy urząd dwukrotnie nakazywał GZNK zabezpieczenie wejścia i zamurowanie otworu przebitego w wale bastionu. Za każdym razem nakazane prace zostały wykonane i za każdym razem w krótkim czasie te zabezpieczenia były niszczone. W trakcie kontroli stwierdzono zdecydowanie poważniejsze problemy: spękanie sklepień, zawilgocenie, zasolenie i zagrzybienie ścian. Problemów tych nie da się rozwiązać przez prowizoryczne zabezpieczenia. Dlatego urząd polecił zagospodarowanie obiektu, które wiąże się z przygotowaniem kompleksowego programu prac konserwatorskich i jednocześnie podejmował rozmowy z potencjalnym użytkownikiem. Treść tych rozmów jest dobrze znana Stowarzyszeniu Gertruda. Aktualny brak efektów jest skutkiem konieczności zaplanowania środków finansowych na wykonanie owych prac. W tej sytuacji kolejne nakazy nie pomnożą złotówek i nie przyspieszą poprawy sytuacji zabytku.

Zupełnie chybiony jest przykład Szańca Jezuickiego w przypadku którego toczą się rozmowy z potencjalnym użytkownikiem. Uzgodniono plany dotyczące najważniejszych prac porządkowych i prace te wkrótce zostaną podjęte. Dwór IV w Oliwie miał już dwie decyzje uzgadniające jego remont (z 12 maja 2005 i 26 marca 2007), jednak szpital zmienił plany i zamierza rozbudowywać budynek współczesny (zresztą wbrew zasadom ochrony zabytkowego zespołu), więc został zobowiązany do opracowania programu inwestycyjnego zgodnego z rzeczonymi zasadami (pismo WKZ z 22 listopada 2010). Kontrola Dworu (29 lipca 2010) pokazała, że parter jest okratowany, więc polecono okratowanie lub zabezpieczenie w inny sposób okien górnych kondygnacji oraz uszczelnienie dachu. Zespół ma całodobowy dozór. List stowarzyszeń potwierdza wprost, że interpelacje u Marszałka Województwa nie dała rezultatu. Zatem konserwator powinien ? jak rozumiem sens listu ? zastrzelić nieskuteczny dozór oraz bezczynnego Marszałka jakimś surowym paragrafem.

Zupełnym nieporozumieniem jest myśl, że wpis do rejestru zapobiegnie niszczeniu zabytku. Wpis taki jest decyzją administracyjną określającą te szczególne wartości zabytku, z powodu których przysługuje mu szczególna ochrona. Decyzja taka nie zastępuje programu jego zagospodarowania i właściwego użytkowania.

W każdym przypadku widzimy, że stan zabytku zależy od współdziałania co najmniej dwóch stron, odpowiedzialnego i świadomego wartości zabytku właściciela oraz urzędu tworzącego właścicielowi możliwość działania zgodną z interesem zabytku. To jest główne zadanie konserwatora, więc tam, gdzie nieuczciwość i nielojalność dochodzą do głosu, otwiera się pole działania organizacji społecznych, zdolnych wpływać na bieg spraw niezależnie od paragrafów wiążących urzędy.

Co w tej sytuacji oferuje list otwarty? Trudno dociec. FRAG listy pisze, np. w liście z 18 czerwca 2009 protestuje przeciwko wpisowi terenów postoczniowych na listę UNESCO ?muzeum nie może zabrać dwustu hektarów w centrum miasta, bo oznaczać to będzie jego stagnację i prowadzić do marginalizacji naszego regionu w skali kraju i Unii Europejskiej?. W liście otwartym z 15 czerwca b.r. protestuje przeciwko ?odrzuceniu przez WKZ projektu zabudowy Targu Siennego i Rakowego? bo nie podoba mu się kawałek szklanego dachu nad Kanałem Raduni (oczywiście FRAG nie wie, że chodzi o regularną galerię handlową pod tym dachem). Postuluje więc aby ?podobnie jak ma to miejsce w innych dużych miastach, przekazanie kompetencji WKZ konserwatorowi miejskiemu?. Jednak w liście na który odpowiadam, FRAG psioczy na brak ochrony międzywojennego budownictwa mieszkaniowego przy Kartuskiej, Zakopiańskiej, Legionów, Kościuszki itd. ?Problem dotyczy zastosowania nieodpowiednich materiałów elewacyjnych, stosowania kolorystyki niepasującej do modernistycznej stylistyki oraz niezachowania oryginalnych podziałów okiennych?. Rzecz w tym, że na podstawie aktualnego porozumienia o prowadzeniu części spraw WKZ przez Gminę Miasta Gdańska, rozwiązanie tego problemu leży właśnie z tamtej strony. Oferuje się nam bełkot ? co śmieszne ? stowarzyszenia które nie ma żadnej legitymacji do zabierania głosu w sprawie zabytków. Wiemy o tym ze statutu FRAG, publikowanego na witrynie internetowej. Szkoda że tej retoryce ulegają niegłupi młodzi ludzie z legitymacją społecznego opiekuna zabytków.

Z upoważnienia

PWKZ w Gdańsku

Marcin Tymiński

Rzecznik prasowy WUOZ w Gdańsku

W Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdańsku nastąpiły zmiany, które mają spowodować zwiększenie dostępności usług i świadczeń oferowanych przez Ośrodek. Dotychczasowych 5 Filii MOPS zostanie zastąpionych 8 Centrami Pracy Socjalnej, a pracownicy socjalni Centrów Pracy Socjalnej zostaną wzmocnieni specjalistami zajmującymi się problemami dziecka i rodziny, seniorów oraz niepełnosprawnych.

 Fragment mapy pokazującej podzial na nowe nowe Centra Pracy Socjalnej

 Co się zmieni i dlaczego?

Od początku lipca obowiązywała będzie, przygotowana w  oparciu o podział administracyjny Gdańska, nowa rejonizacja pracy pracowników socjalnych
? dotychczasowych 5 Filii zostanie zastąpionych 8 Centrami Pracy Socjalnej, co zapewni szerszy dostęp do usług i świadczeń oferowanych przez MOPS. Ponadto, zwiększenie ilości rejonów oraz przesunięcie części pracowników ze stanowisk administracyjnych
do środowiska spowoduje zmniejszenie ilości rodzin będących pod opieką jednego pracownika socjalnego. Dzięki temu pracownik socjalny będzie mógł poświęcić więcej czasu swoim podopiecznym.

W każdym Centrum Pracy Socjalnej, szerzej niż w dotychczas funkcjonujących filiach, osoby zainteresowane będą mogły skorzystać z poradnictwa specjalistycznego (prawnego, psychologicznego oraz pedagogicznego), szeroko pojętej profilaktyki, a także uzyskać pomoc finansową. W Centrach Pracy Socjalnej powstały Zespoły ds. rodziny i dziecka oraz Zespoły ds. seniorów i osób niepełnosprawnych. Dzięki temu pracownicy socjalni będą specjalizować się w rozwiązywaniu problemów konkretnych grup, co poprawi jakość świadczonych usług
i umożliwi właściwe ukierunkowanie oferowanego wsparcia. Osoba, która skorzysta z usług Centrum Pracy Socjalnej, będzie również mogła liczyć na udział w działaniach aktywizacyjnych, np. w ramach projektów dofinansowanych ze środków UE, czy podmiotów ekonomii społecznej, dla których inkubatorem będzie Gdańska Spółdzielnia Socjalna. Skuteczna praca socjalna nie jest możliwa bez współpracy ze społecznością lokalną, dlatego w każdym Centrum Pracy Socjalnej funkcjonował będzie Organizator Społeczności Lokalnej. Kolejną nowością jest usprawnienie procedur związanych z interwencją kryzysową ?
w każdym Centrum powołany został Koordynator Grupy Roboczej, którego zadaniem będzie m. in. koordynacja działań mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz udział w interwencjach w środowisku zamieszkania. 

Ponadto, w odpowiedzi na potrzeby mieszkańców Gdańska, pracownicy Centrów Pracy Socjalnej będą w każdą środę pełnili dyżury do godziny 17.00 (do tej pory wszystkie filie pracowały do godz. 15.30). Dzięki temu osoby pracujące będą mogły skorzystać z usług świadczonych przez MOPS bez konieczności zwalniania się z pracy.

Gdzie mogę dowiedzieć się, do którego Centrum Pracy Socjalnej mam się zgłosić,
aby uzyskać pomoc?

Zwiększenie liczby rejonów spowoduje, że część osób korzystających ze wsparcia MOPS zmieni dotychczasowe miejsce załatwiania spraw. Pracownicy socjalni już od pewnego czasu informują swoich podopiecznych o nowych Centrach Pracy Socjalnej. Oczywiście, może się okazać, że nie do wszystkich informacja już dotarła.  Dlatego, aby dowiedzieć się, które Centrum Pracy Socjalnej jest właściwe ze względu na miejsce zamieszkania można:

• skorzystać ze specjalnej wyszukiwarki, która dostępna jest na stronie www.mops.gda.pl. Obsługa wyszukiwarki jest bardzo prosta ? wystarczy podać ulicę, a program automatycznie wskaże odpowiednie Centrum Pracy Socjalnej, jego adres oraz numer telefonu,
• zadzwonić pod numer telefonu 58 520-70-00 ? pracownik, który odbierze telefon poinformuje, do którego Centrum Pracy Socjalnej należy się zgłosić,
• zapytać pracownika socjalnego.

Wykaz Centrów Pracy Socjalnej

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 1 ? Wrzeszcz Dolny, Zaspa Młyniec, Zaspa Rozstaje 

ul. Modrzewskiego 2A, tel. 58 347-86-00 do 22, fax. 58 347-86-10

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

ul. Modrzewskiego 2A, tel. 58 347-86-23

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 2 ? Brzeźno, Nowy Port, Letnica, Młyniska

Plac Księdza Prałata Gustkowicza 13, tel. 58 522-01-79 do 99, fax. 58 522-01-82

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

Plac Księdza Prałata Gustkowicza 13, tel. 58 522-01-92

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 3 ? Chełm, Orunia, Św. Wojciech, Lipce

ul. Powstańców Warszawskich 25, tel. 58 326-50-99, fax. 58 326-50-95

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

ul. Trakt Św. Wojciech 167B, tel. 58 305-47-44 

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 4 ? Przymorze Małe, Przymorze Wielkie, Żabianka, Wejhera, Jelitkowo, Tysiąclecia

ul. Gospody 19, tel. 58 558-10-52, fax. 58 558-10-54

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

ul. Lecha 1, tel. 58 511-46-39 

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 5 ? Przeróbka, Stogi, Krakowiec, Górki Zachodnie, Rudniki, Olszynka, Wyspa Sobieszewska

ul. Spadzista 5, tel. 58 305-32-08

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

ul. Sienna 6, tel. 58 301-99-95 

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 6 ? Aniołki, Brętowo, Matarnia, Kokoszki, Jasień, Piecki ? Migowo, Ujeścisko ? Łostowice, Siedlce, Suchanino, Wzgórze Mickiewicza

ul. Powstańców Warszawskich 25, tel. 58 326-50-94, 326-50-88, fax. 58 326-50-95

ul. Jaśkowa Dolina 105, tel/fax. 58 524-31-17

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

ul. Powstańców Warszawskich 25, tel. 58 326-50-67 

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 7 ? Osowa, Oliwa, VII Dwór, Strzyża, Wrzeszcz Górny

ul. Marynarki Polskiej 134A, tel. 58 520-70-09, fax. 58 520-70-06 

Plac Księdza Prałata Gustkowicza 13, tel. 58 522-01-83, fax. 58 522-01-82

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

ul. Partyzantów 74, tel. 58 304-76-15 

• Centrum Pracy Socjalnej Nr 8 ? Śródmieście

ul. Dolna 4, tel. 58 304-76-15,

ul. Powstańców Warszawskich 3, tel/fax. 58 300-03-44  (w poniedziałki czynne od godz. 9.00 do  15.30, natomiast w pozostałe dni tak jak pozostałe Centra Pracy Socjalnej)

Punkt przyjmowania wniosków o dodatki mieszkaniowe i obniżki dochodowe:

ul. Dolna 4, tel. 58 304-76-15 

Godziny przyjęć interesantów:

poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek ? 7.30 ? 15.30

środa ? 7.30 ? 17.00

Godziny pracy pracowników socjalnych

poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek ? 7.30 ? 10.00

środa ? 7.30 ? 10.00 i 14.00 ? 15.30

W pozostałych godzinach pracownicy socjalni pracują w terenie.

Arkadiusz Kulewicz - Konsultant ds. komunikacji społecznej

UM Gdańsk 

Pas nadmorski jest naszym wspólnym dobrem. Powinniśmy go chronić przed zabudową i zakusami deweloperów. To wnioski z konferencji ?Ocalić Jelitkowo? która odbyła się 8 czerwca w Nadbałtyckim Centrum Kultury.

Spotkanie prowadziły Anna Gwiazda i  Beata Esden - Tempska ze Stowarzyszenia ?Nasze Jelitkowo?. W trakcie konferencji przedstawiono zarówno historię jak i możliwą przyszłość Jelitkowa.

Gdy w Jelitkowie pojawił się prezydent Adamowicz z urzędnikami to się wystraszyliśmy, że szukają terenów na sprzedaż pod zabudowę ? to jeden z głosów w dyskusji. Właśnie możliwa budowa wieżowców i zamkniętych osiedli w stylu ?Neptun Park? wzbudziła najwięcej emocji wśród zebranych. Nasze spotkanie  w tym miejscu jest swego rodzaju manifestacją niezgody na politykę miasta wobec wyprzedawania lub celowej degradacji naszego dobra wspólnego ? mówiła Esden-Tempska. Nie pozwolimy, aby całe tereny, zwłaszcza zielone i atrakcyjne miejsca, wyprzedawane były pod budowę wieżowców czy zamkniętych osiedli apartamentowców.

Bartosz Macikowski  z Politechniki Gdańskiej przedstawił tzw. społeczną koncepcję zagospodarowania pasa nadmorskiego. Jest to projekt opracowany przez Polski Klub Ekologiczny. Jeśli ma tam być zabudowa, to trzeba ustalić granice, tak by pas zieleni pozostał nienaruszony ? podkreślał Macikowski.

W trakcie dyskusji mieszkańcy narzekali na fatalny stan budynków komunalnych w Jelitkowie oraz rozpadające się drogi i chodniki. Lokatorzy mieszkań komunalnych mają duże  trudności w wykupie mieszkań od miasta. A właśnie budynki prywatne zaczynają kwitnąć ? podkreślali mieszkańcy. Jako dobry przykład rewitalizacji budynków rybackich wskazywano Plac Rybaków w Sopocie. Z pozytywami tego przykładu polemizowała prof. Maria Sołtysik z Politechniki Gdańskiej. Twierdzi ona, że budynki te nie maja obecnie nic wspólnego z dawnym charakterem Placu Rybaków w Sopocie i stały się zwykłymi willami.

Ciekawostką było to, że nikt z zaproszonych urzędników (zaproszeni byli min.  prezydent Paweł Adamowicz oraz  wszyscy radni miejscy) nie przybył a nawet nie wysłali swoich przedstawicieli ? mówi Beata Esden ? Tempska.  To najlepszy dowód, że ten temat i związane z nim problemy, jest lekceważony, tak jak lekceważeni są przez władze i urzędników mieszkańcy. Społeczność Jelitkowa, architekci, ekolodzy - chcą dialogu, rozmowy a tu co? ?Ściana - mur zmowy-milczenia? ? komentuje przedstawicielska Stowarzyszenia ?Nasze Jelitkowo?.

Tomasz Strug

Rządowy program wspierania budowy placów zabaw dotarł do Oliwy. W ramach Programu ?Radosna Szkoła?, przy Szkole Podstawowej nr 23 powstanie jeden z czterech budowanych w Gdańsku nowych placów zabaw.

Na terenie szkoły przy ul. Opackiej 7 powstanie m.in. ?Warownia z tunelem?

W tym roku Ministerstwo Edukacji Narodowej przekazało prawie 400 tys. zł na zbudowanie w Gdańsku czterech placów zabaw. Przetargi na ich budowę maja zostać rozstrzygnięte już pod koniec czerwca.  

Program ?Radosna Szkoła? zakłada, że dofinansowywane obiekty przeznaczone będą dla dzieci najmłodszych, uczęszczających na zajęcia w klasach 0-3. Place zaprojektowano tak, by były nie tylko ciekawe, ale i bezpieczne. Teren wokół nich będzie ogrodzony. Podłoże  wokół urządzeń zabawowych, gdzie wymagana jest amortyzacja uderzeń od upadku, będzie wyłożone płytami gumowo - poliuretanowymi.

Plac zabaw w szkole przy ul. Opackiej 7 będzie mieć blisko 240 metrów kwadratowych powierzchni i zostanie zbudowany na tyłach budynku szkolnego. Obecnie znajduje się tam plac wyłożony nawierzchnią z kostki betonowej, chodnik oraz fragment trawnika porośniętego krzewami i drzewami.

Na nowym placu powstanie zestaw do zabawy ?Warownia z tunelem? w skład którego wchodzić będą m.in.:  dwie wieże, mostek ruchomy, tunel z tworzywa, ścianka linowa, ścianki wspinaczkowe i trap z liną. Dodatkowo zamontowane będą: bujak na sprężynie  i dwie huśtawki.  Zgodnie z warunkami przetargu, plac zabaw ma być gotowy do końca września.

Tomasz Strug

Nie lada gratka dla miłośników starych pojazdów i ciekawych wycieczek po Gdańsku. Począwszy od najbliższego weekendu tj. 25 czerwca, do 28 sierpnia włącznie, zabytkowy autobus Jelcz 043  tzw. ?Ogórek? będzie obsługiwał dwie interesujące trasy: w soboty z centrum Gdańska do Latarni Morskiej w Nowym Porcie, natomiast w niedziele centrum - Latania Morska lub centrum - ZOO w Oliwie.

Dodatkową atrakcją sobotnich wycieczek będzie przewodnik miejski, który opowie o mijanych na trasie zabytkach i atrakcjach turystycznych. W przerwie, dla chętnych zwiedzanie Latarni Morskiej w Nowym Porcie.

Trasa przejazdu:
? Dworzec Główny PKP ? przystanek przed City Forum
? Pomnik Poległych Stoczniowców
? Stocznia Gdańska
? Twierdza Wisłoujście
? Latarnia Morska w Nowym Porcie
? Stadion PGE Arena
? Opera Bałtycka
? Wielka Aleja
? Nowy Ratusz
? Pomnik Jana III Sobieskiego

Odjazd Dworzec Gł. PKP przed City Forum / Zwiedzanie Latarni i powrót
11:25                                                                                                  12:25
13:20                                                                                                  14:05
14:35                                                                                                  15:25

NIEDZIELE ? wycieczki do ZOO i Latarni Morskiej w Nowym Pocie

Odjazd Dworzec Gł. PKP przed City Forum do Latarni Morskiej / Powrót do Centrum
11:15                                                                                                              12:10
13:40                                                                                                              14:25
Odjazd Dworzec Gł. PKP przed City Forum do ZOO w Oliwie / Powrót do Centrum
12:25                                                                                                              13:10
14:45                                                                                                              15:20

Bilety na Bus Tour będzie można nabyć u kierowcy, a kosztować będą odpowiednio:

? Sobota trasa objazdowa
 6 zł ? normalny, 4,50 zł - ulgowy; 15 zł - rodzinny (maksymalnie 5 osób ? 2   dorosłe i 3 dzieci)
? Niedziela ? wycieczki do Latarni Morskiej lub do ZOO w Oliwie
cena w jedną stronę: 4 zł ? normalny, 3 zł ulgowy, 10 zł ? rodzinny (maksymalnie 5 osób ? 2 dorosłe i 3 dzieci)
Dzieci do lat 4 jeździć będą bezpłatnie.

BUS TOUR uruchomiony zostanie dzięki ZKM Gdańsk we współpracy z Referatem Turystyki Urzędu Miejskiego w Gdańsku i gdańskim oddziałem PTTK.

UM Gdańsk

Hodowlę ryb w Dolinie Radości rozpoczęto w 1865 roku gdy jej zachodnia część przekazana została nadleśnictwu oliwskiemu w WMG, które w dawnych stawach młyńskich rozpoczęło hodowlę pstrągów tęczowych, kiełbi i łososi a dawne młyny stopniowo były likwidowane.

Po II wojnie światowej teren ten należał do Nadleśnictwa Oliwa wcielonego w 1977 roku do Nadleśnictwa Gdańsk.

W 1955 roku osadę "Rybaki" znajdującą sie pomiędzy dawną restauracją Freudenthal przy ul. Bytowskiej 5 a szlakiem Zagórskiej Strugi przecinającym w poprzek Dolinę Radości otrzymał Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. Zorganizował On na 7,5 hektarach Terenową Placówkę Rzeczną kierowaną przez dr Jana Jokiela.

TPRz w Oliwie prowadziła badania, wdrażała technologię hodowli oraz karmienia troci i ponownie po 90 latach pstrąga tęczowego.

Około 1963 roku oliwską placówkę rozbudowało Przedsiębiorstwo Uprzemysłowionego Budownictwa Rolniczego (jak wspomina pan Jan pracownik PUBR).

Przy ulicy Bytowskiej 5 w sąsiedztwie dwu - kondygnacyjnego budynku stojącego w miejscu dawnego młyna, w którym znajdowała się wylęgarnia pstrąga, wyburzono stare i wylano nowe betonowe baseny.

W okolicy magazynu dla pasz i domów, w których mieszkali pracownicy instytutu PUBR wybudował budynek laboratorium oraz wzdłuż ulicy Bytowskiej kilkanaście zbiorników ziemnych oddzielonych wałami. Przecinała je droga prowadząca od ulicy do zabudowań.

Ciekawą lecz nie potwierdzoną informację przekazali wówczas pracownikowi PUBR pracownicy ("rybacy") instytutu, mieszkańcy wspomnianych domków - "właścicielem fermy zwierzątek futerkowych [wybudowana w 1928 roku] znajdującej się powyżej [na zachód] od hodowli ryb był Józef Cyrankiewicz".

Tak rozbudowana placówka odniosła wiele sukcesów. Jednym z większych było opracowanie w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku pierwszych w Polsce pasz granulowanych dla pstrągów.

Niestety latem 1997 roku jak pisał Marcin Stanisław Wilga znawca i miłośnik przyrody teren ten został ogrodzony przez nowego właściciela, który odkupił go od Instytutu w Olsztynie i całkowicie zdewastowany.

Aktualnie "tradycję" hodowli ryb w Dolinie Radości podtrzymuje firma AJTEL z Sobieszewa, która ma swój oddział przy ul. Bytowskiej 5A.

Warto przeczytać: 30 dni, Czyny niewielkiej szkodliwości, Gdańsk styczeń 1999.

Piotr Leżyński

Raptem kilka godzin po zgłoszeniu kryminalni z Oliwy zatrzymali czterech sprawców pobicia. 23-latek, żeby nie płacić kary za brak biletu, wezwał na pomoc trzech swoich kolegów. Razem dotkliwie pobili kontrolerów i uciekli. Teraz grozi im kara pozbawienia wolności do 5 lat więzienia.

 
Wczoraj policjanci z Oliwy zostali powiadomieni o pobiciu trzech kontrolerów biletów. Z ustaleń funkcjonariuszy wynikało, że mężczyźni w jednym z autobusów poprosili 23-letniego pasażera o okazanie biletu. Młody gdańszczanin odnosząc się do nich wulgarnie, od razu chwycił za telefon i wezwał na pomoc kolegów. W pewnym momencie do autobusu podbiegło trzech młodych mężczyzn, którzy wypchnęli drzwi i wyciągnęli z niego 23-letniego kolegę. Gdy autobus dojechał na pętlę, 23-latek wspólnie ze swoimi trzema znajomymi podeszli do kontrolerów i dotkliwie ich pobili.
 
Sprawą natychmiast zajęli się kryminalni z komisariatu. Policjanci bardzo szybko ustalili tożsamość sprawców i wczoraj wieczorem zatrzymali całą czwórkę.
 
Sprawcy to mieszkańcy Gdańska w wieku 19-24 lat. Noc spędzili w areszcie, a dzisiaj usłyszą zarzuty. W przeszłości byli już notowani. Za pobicie grozi kara pozbawienia wolności do 5 lat.

KWP Gdańsk